Μαλμελάδα 1992 - Α' Μέρος

Πού ήσασταν όταν έγινε ο Διαγωνισμός του 1992;

Εμείς ήμασταν καλεσμένοι οικογενειακώς σε φίλους των γονιών μου. «Ελάτε το Σάββατο να δούμε μαζί τη Γιουροβίζιον». Η πρόσκληση τον τότε καιρό ήταν εφάμιλλη με το «ελάτε να κάνουμε μαζί πρωτοχρονιά». Παρόλο που ισχύει ακόμη και σήμερα το έθιμο, εν τούτοις, τον παλιό καλό καιρό η πρόσκληση για συν-θέαση είχε άλλη αίγλη. Εγώ δεν έχω χειρότερο από το να μας προσκαλούν κάπου τη νύχτα του Διαγωνισμού. Ο πολύς ο κόσμος δεν σέβεται το θέαμα. Όλοι μιλάνε πάνω από τα τραγούδια, χάνουν το ενδιαφέρον τους με το πέρας του πρώτου λεπτού σε κάθε συμμετοχή, χαζολογούν, κοροϊδεύουν, μιλούν για άσχετα. Δεν σε αφήνουν να το χαρείς.

Σήμερα είμαι πιο χαλαρός, αλλά το 1992 αν τολμούσε κάποιος να μιλήσει την ώρα του προγράμματος ήμουν άξιος να τον σκοτώσω. Οπότε, όταν μου ανακοινώθηκε ότι θα βλέπαμε τον τελικό από φιλικό σπίτι, ήταν σαν να μου είχαν μπήξει μαχαίρι στα πλευρά. Δεν περνούσε όμως η γνώμη μου στην ηλικία των δώδεκα παρά, έτσι το βούλωσα και παρέστην κύριος στο φιλικό σπίτι.

Φυσικά, επιβεβαιώθηκα. Επικρατούσε χαμός. Οι μεγάλοι τρώγανε σουβλάκια, οι νεαροί αδυνατούσα να εκτιμήσουν και να συγκεντρωθούν στο θέαμα. Η μεγάλη κόρη της οικογένειας των φίλων μας ετοιμαζόταν να βγει έξω με το αγόρι της, ήταν στην εφηβεία και περίμενε πώς και πώς τον «γαμπρό» να έρθει να την πάρει. Θα πήγαιναν σινεμά. Ο γαμπρός, τον οποίο οι μαμάδες μας κουτσομπόλεψαν στο έπακρον αφότου εμφανίστηκε, δήλωσε ευθαρσώς ότι οι Γάλλοι είχαν το καλύτερο τραγούδι και ότι εκείνοι θα κέρδιζαν. Ήταν το τραγούδι του Kali, το “Monte La Rivie”. Θυμάμαι ότι ο πατέρας μου γέλασε και απάντησε με ένα «σιγά μωρέ!» και ο επίδοξος γαμπρός απάντησε «θα με θυμηθείτε». Εμένα με έζωξαν τα φίδια. Λέω για να λέει αυτός που είναι 18χρονος και ξέρει τι αρέσει στη νεολαία, κάτι παραπάνω θα ξέρει. Τελικά δεν κέρδισε η Γαλλία.

Ο πατέρας μου ήθελε να κερδίσει η Γιουγκοσλαβία με το «Ljubim Te Pesmana», εγώ για πρώτη φορά είχα για φαβορί αυτό που τελικά κέρδισε, την Ιρλανδία, ενώ η μάνα μου ήταν με τον Michael Ball. Με την Ευρυδίκη δεν ήταν κανένας, μάλιστα, με πικρία είχα διαπιστώσει ότι ήταν στόχος χλεύης και γέλωτα. Η μητέρα μου πάντα έλεγε ότι τραγουδά σαν να σκίζουν μία γάτα. Ως ανήλικος ποτέ μου δεν χώνεψα γιατί υπήρχε πάντα ένας αρνητισμός γύρω από τη συμμετοχή μας, οποιαδήποτε κι αν ήταν αυτή. Μεγαλώνοντας κατάλαβα, γιατί έγινα κι εγώ ένας απ’ αυτούς. Εν πάση περιπτώσει, θυμάμαι ακόμα την αγωνία που είχα όταν παρουσιάστηκε το Ταιριάζουμε, και πόσο νευρίασα όταν κόντεψε να της πέσει το μικρόφωνο. «Τη γλωσσοφάγατε τη γυναίκα» τους είπα.

Τέλος πάντων.

Θυμάμαι ότι παρακολουθήσαμε στο φιλικό σπίτι την παρουσίαση των τραγουδιών και μετά επιστρέψαμε σπίτι μας γιατί ήταν αργά. Την ψηφοφορία την είδα από την τηλεόραση στο δωμάτιο των γονιών μου με τους γονείς μου να ρίχνουν ήδη ύπνους τρικούβερτους.

Το 1992 ο Διαγωνισμός είχε ακόμα πλούσια μιντιακή κάλυψη. Θυμάμαι ότι τότε αγόραζα μανιωδώς τις «Παιδικές Ώρες» και θυμάμαι ότι τους είχα στείλει γράμμα προτείνοντας τους να πάνε στο Μάλμε και να καλύψουν τον Διαγωνισμό από κοντά. Θυμάμαι ότι μου τηλεφώνησε η κ. Κυπρούλα Χριστοφίδου που ήταν εκεί αρχισυντάκτρια και με ευχαρίστησε για την εισήγησή μου, και μου ανακοίνωσε ότι ο σύζυγός της, ο οποίος ήταν ο εκδότης του περιοδικού σκόπευε όντως να πάει στο Μάλμε να καλύψει τον Διαγωνισμό. Αυτό το τηλεφώνημα στα μάτια ενός δωδεκάχρονου ήταν μεγάλη αναγνώριση. Για να πω και την αλήθεια, περίμενα κάτι περισσότερο από αυτό το τηλεφώνημα, όπως π.χ. «σκεφτήκαμε να σε πάρουμε μαζί μας», ή «να έρθεις στα γραφεία μας να γράψεις ένα άρθρο για το θέμα» αλλά δεν έγινε τίποτα.

Θυμάμαι πως όταν κυκλοφόρησε το περιοδικό, που ήταν το τεύχος Μαΐου 1992 με εξώφυλλο τη Λίντα Μάρτιν, υπήρχε εκτενές ρεπορτάζ από τη «βραδιά του Διαγωνισμού». Είχα παρατηρήσει όμως ότι οι φωτογραφίες που συμπλήρωναν το ρεπορτάζ και οι οποίες ήταν τάχα μου από τη βραδιά του τελικού, έμπαζαν νερά. Παρατήρησα ότι κάποιοι τραγουδιστές εμφανίστηκαν στις φωτογραφίες να φορούν ελαφρώς διαφορετικά ρούχα απ’ αυτά που είχαν δείξει στη τηλεόραση. Υπήρχε π.χ. φωτογραφία του Αυστριακού Τόνι Βέγκας να φοράει μαύρο πουκάμισο με μπλε σακάκι, αλλά στην τηλεόραση είχε εμφανιστεί με λευκό πουκάμισο. Και τότε κατάλαβα ότι οι φωτογραφίες ήταν από τις πρόβες και όχι από τη βραδιά του τελικού. Εννοείται ότι έγραψα κι άλλο γράμμα στο περιοδικό καταγγέλλοντας την ανακρίβεια. Τέτοιος πρήχτης ήμουν!

Ωραία χρόνια! Πάμε λοιπόν να θυμηθούμε τις συμμετοχές.

Α, να πω εδώ, ότι η σουηδική διοργάνωση είχε μία από τις πιο ωραίες σκηνογραφίες στην ιστορία του Διαγωνισμού. Το πλοίο των Βίκινγκς ήταν επιβλητικότατο και θεωρώ ότι έπρεπε να είναι κανόνας κάθε χώρα να επιστρατεύει στοιχεία της ιστορίας της στην αισθητική της σκηνογραφίας της αλλά και γενικότερα της παρουσίασής της. Κατ’ ακρίβεια, θα το έπαιρνα ένα βήμα παραπέρα και θα έλεγα ότι ακόμη και οι παρουσιαστές θα έπρεπε να παρουσιάζουν στη μητρική τους γλώσσα. Αγγλικά και Γαλλικά λίγο πολύ καταλαβαίνουμε όλοι, ποιος ο ρόλος του εγχώριου σχολιαστή αν θα πρέπει να μεταφράζει από τα Αγγλικά; Να καλύπτει τη φωνή του παρουσιαστή σάχλες; Όχι ευχαριστώ!

Λοιπόν, επί του προκειμένου: 

1.      Ισπανία – Todo Esto Es La Musica.

Ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα τυφλό άνθρωπο στην τηλεόραση. Ο συμπαθέστατος Σεραφίν Ζουμπίρι ο οποίος ξανασυμμετείχε και το 2000. Η μπαλάντα με την οποία άνοιξε τον Διαγωνισμό ήταν ό,τι πρέπει για τους τίτλους μεξικάνικης σειράς. Προσωπικά δεν με χάλασε ποτέ. Είναι ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια από το 1992. Ξέρω και τα λόγια απέξω. Δυστυχώς δεν τα πήγε τόσο καλά, έμεινε εκτός δεκάδας. 

1.      Βέλγιο – Nous On Veut Des Violons.

Το Βέλγιο σε μία απέλπιδα προσπάθεια να επαναλάβει τον θρίαμβο του 1986 επιστράτευσε άλλη μία μικρούλα τραγουδίστρια να ακολουθεί τακτική Τότο Κουτούνιο για ενωμένη Ευρώπη. Δεν τους έκατσε. Η αλήθεια ήταν ότι η Μοργκάν δεν γέμιζε την σκηνή και το τραγούδι ήταν μέτριο. Ε, βάλε και τη 2^η σειρά εμφάνισης… Καταδικασμένο το εγχείρημα.

 

1.      Ισραήλ – Ze Rak Sport.

Πολύχρωμο, ρυθμικό και κιτς. Φούστα λαμπάντα και δύο ταλαίπωροι να βαράνε τα ταμπούρλα τους με τα μικρόφωνα κρεμασμένα στο λαιμό. Too much από κάθε άποψη. Το τραγούδι πάντα με εκνεύριζε και εξακολουθώ να μην το αντέχω. 

1.      Τουρκία – Yaz Bitti.

Ήταν η πρώτη φορά που είπα «να που μπορούν να γράψουν και τραγούδι που ακούγεται οι βρωμότουρκοι». Φυσικά, επρόκειτο για πολύ απλή σύνθεση. Αλλά καμιά φορά και τα απλά είναι ό,τι πρέπει. Για Τούρκους και τηρουμένων των αναλογιών, μια χαρά ήταν το τραγούδι. 

1.      Ελλάδα – Όλου Του Κόσμου Την Ελπίδα

Η έκπληξη της βραδιάς. Μία πέμπτη θέση που δεν περίμενα με τίποτα. Ήμουν όμως μικρός και δεν μπορούσα να συλλάβω το μεγαλείο του τραγουδιού αυτού. Πρόβαλε επιτυχώς τον ελληνικό μουσικό πλούτο ενώ άγγιξε τόσο όσο και ένα σοβαρό πολιτικό ζήτημα. Σήμερα κάτι τέτοιο θα απαγορευόταν, εκτός και αν σε λένε Ουκρανία. Το τραγούδι το θεωρώ κόσμημα ανάμεσα στις ελληνικές συμμετοχές. Δεν ξέρω αν το έχω ξαναγράψει κάπου, αλλά έχω ακούσει σε ένα podcast ότι η Κλεοπάτρα σήμερα είναι καλόγρια σε μοναστήρι! Έτσι δικαιολογείται ότι δεν έχουμε ξανακούσει τίποτα για εκείνη μετά το 1992. 

1.      Γαλλία – Monte La Rivie

Ήταν μια εποχή που η Γαλλία είχε πασχίσει να ενσωματώσει τους μετανάστες της, να τους γαλλοποιήσει ενώ ταυτόχρονα ήθελε να προβάλει ότι Γαλλία δεν είναι μόνο το Παρίσι. Είχε προηγηθεί η Ζοέλ Ουρσούλ το 1990, η Αμινά την προηγούμενη χρονιά, ενώ ακολούθησε και η συμμετοχή του 1998 με τη Μαρί Λιν. Επίσης, είχαμε Κορσικανό το 1993 και κάτοικους της Βρεττάνης το 1996. Δεν τους βγήκε πάντα σε καλό. Όπως και να ‘χει, η ρέγκε του Κάλι μας προέκυψε μία ευχάριστη νότα και μία πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση. 

1.      Σουηδία – I Morgon Ar En Annan Dag.

Ποιος να μας το ‘λεγε το 1992 ότι εκείνο το αγγούρι επί σκηνής, ο Κρίστερ Μπιορκμαν, θα κατέληγε να είναι σήμερα ο παραγωγός του Διαγωνισμού του 2024 ενώ εξ αιτίας του η Γιουροβίζιον εξελίχθηκε σε παγκόσμιο μπραντ! Είναι να απορείς πώς ο άνθρωπος ο οποίος έχει άποψη και δίνει συμβουλές σε όλους τους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς που συμμετέχουν στον Διαγωνισμό για την καταλληλότητα της συμμετοχής τους, δεν μπορούσε ο ίδιος να βρει ένα καλό τραγούδι για τον εαυτό του. Το συγκεκριμένο, με το οποίο διαγωνίστηκε, ήταν ο ορισμός της βαρεμάρας και φάνηκε και στη βαθμολογία εφόσο η Σουηδία πήρε μία από τις χειρότερες θέσεις στην ιστορία της. Και δικαίως. Είναι ένα τραγούδι που με θυμάμαι πάντα να προσπερνώ στο fast forward όποτε έβλεπα τον Διαγωνισμό στο βίντεο. 

1.      Πορτογαλία – Amor D’Aqua Fresca.

Η Ντίνα, η οποία απεβίωσε το 2019, σε ένα δροσερό και ρυθμικό τραγουδάκι το οποίο όμως δεν μπορούσε να προκαλέσει το παραμικρό ενδιαφέρον. Απ’ αυτά που περνούν και δεν ακουμπούν κανένα. Ήταν όμως ένας ευχάριστος προπομπός για την κυπριακή συμμετοχή η οποία ακολουθούσε.

1.      Κύπρος – Ταιριάζουμε

Όπως έχω ξαναπεί, το Ταιριάζουμε το θεωρώ ένα από τα δύο καλύτερα τραγούδια που στείλαμε στη δεκαετία του ’90. Το δεύτερο είναι το «Στη Φωτιά». Η Ευρυδίκη παρόλο που είχε ένα πολύ μελωδικό ρεφρέν και μία χορογραφία που τη θυμούνται όλοι ακόμη και σήμερα, καταποντίστηκε εξαιτίας του δύσκολου στο αφτί, κουπλέ. Επίσης, είχε τις ατυχίες τις οποίες ανέφερα στο προηγούμενο ποστ που δεν τη βοήθησαν να σκαρφαλώσει στη δεκάδα. Ήταν τρομερά ερωτική εκείνο το βράδυ, το βλέμμα της έσταζε αισθησιασμό. Καθόλου παράξενο το γεγονός ότι ο σχολιαστής του BBC, Terry Wogan, την αποκάλεσε «pussycat». Το βλέμμα που έριξε στη κάμερα μόλις «τελείωσε» το τραγούδι ήταν το κάτι άλλο. Η τηλεσκηνοθεσία ήταν επίσης ευνοϊκή και γενικά θεωρώ ότι αξίζαμε καλύτερης τύχης. Σκεφτείτε όμως ότι ούτε καν η Ελλάδα δεν μας έδωσε δωδεκάρι. Αρκεστήκαμε στο δεκάρι, γιατί η ΕΡΤ το έδωσε στην Ιρλανδία, ως αντίποινα για το 1991 όπου η Κύπρος έδωσε κι εκείνη δεκάρι στην "Άνοιξη". Δεν πειράζει. Παρόλο που το 1992 το «Ταιριάζουμε» μας φαινόταν λίγο ως τραγούδι, σήμερα το βρίσκουμε πολύ. Καταλαβαίνετε τι εννοώ. 

1.      Μάλτα – Little Child

Η Μάλτα με εκνεύριζε τα μάλα εκείνη την εποχή με το κόλπο που έκανε να τραγουδά μόνιμα στα Αγγλικά και να κερδίζει έτσι πόντους. Το τραγούδι της εκείνη τη χρονιά ήταν μια βλακεία, ειδικά τη Μαίρη Σπιτέρι που είχε κόμη Υπουργού Παιδείας και φόρεμα ξεβαμμένο τάχα από άποψη, και ήρθε τρίτο ξεκάθαρα λόγω γλώσσας, στο λαιμό μου καθότανε. Επίσης, η EBU ήθελε να καθιερώσει και εδραιώσει fanbase στο νησί των Ιπποτών, έτσι πριμοδοτούσε αβέρτα τη χώρα ώστε να «την κρατήσει» μέσα στο παιχνίδι. Θυμάστε ότι, η Μάλτα είχε πρώτο-συμμετάσχει στα 70ς, αλλά μετά αποχώρησε και της πήρε 15 χρόνια και βάλε για να επανέλθει. Ε, δεν την έπαιρνε την EBU να τους ξαναχάσουν τόσο γρήγορα. Το ίδιο θα κάνουν φέτος με το Λουξεμβούργο. 

1.      Ισλανδία – Nei Eda Ja

Η Ισλανδία είχε εφαρμόσει προ πολλού τη σκανδιναβική συνταγή που πάντα φέρνει αποτελέσματα. Ένα τραγουδάκι της σειράς, μια χαρά παρουσιασμένο, με φανταχτερά 90ς ρούχα, δύο χαρούμενες τραγουδίστριες. Τι πάει να πει είναι μάπα το τραγούδι, στο σύνολό του μια χαρά έκατσε στις επιτροπές. Προσωπικά μου είναι απεχθές, αλλά μπορώ να καταλάβω τους λόγους για τους οποίους έπεισε. 

1.      Φινλανδία – Yamma Yamma

Το φινλανδικό βερσιόν του Radio Gaga. Ο Pave, ο τραγουδιστής, είναι ο δεύτερος συμμετέχοντας του 1992 που μας άφησε χρόνους. Κλασική η συνταγή της Φινλανδίας και για το 1992, με ένα ροκ τραγούδι που ακροβατεί μεταξύ του καλτ και του trash, όπως ακριβώς την αγαπήσαμε. Καμία έκπληξη για το ότι ήρθε και πάλι τελευταία.

Γενικά το 1992 χωρίς να έχει κάτι εκτός του κόσμου τούτου, το έχω πολύ θετικά αποθηκευμένο στις αναμνήσεις μου.

Θα συνεχίσουμε με το β’ μέρος σε λίγες μέρες.