Στου Μίλστριτ Τον Πράσινο Κάμπο - 1993 (Α' Μέρος)

Αυτά τα αφιερώματα στη Γιουροβίζιον την παλιά, στη Γιουροβίζιον την καλή, τα προσεγγίζω σε συνάρτηση με τη ζωή μου όπως ήταν διαμορφωμένη τη συγκεκριμένη χρονιά. Μόνο έτσι έχει κάποιο ενδιαφέρον το παρόν κείμενο. Αν θέλετε απόλυτα ψυχρές πληροφορίες για το 1993 είστε σε λάθος τόπο.

Το 1993 το αγαπώ. Δεν το αγαπούσα τότε, έπρεπε να μεγαλώσω αρκετά για να το αγαπήσω. Κι αυτό γιατί το 1993 μπήκα στην εφηβεία, πήγα στην Α’ Γυμνασίου, και ανοίχτηκε μπροστά μου ένας νέος κόσμος για τον οποίο δεν μπορώ να πω ότι τρέφω, ούτε ότι έτρεφα ιδιαίτερη συμπάθεια. Δεν περνούσα καλά στο σχολείο. Ήμουν σε μία τάξη που όλοι βιάζονταν να μεγαλώσουν ενώ εγώ ακόμα ήθελα να παραμείνω παιδί. Επειδή ακριβώς δεν με ενδιέφερε να ακολουθήσω τους πολλούς, απομονώθηκα και θυμάμαι ότι έκανα παρέα εξ ανάγκης με άλλους 1-2 περιθωριακούς, τους οποίους κι εγώ ο ίδιος τους βαριόμουν, απλά για να μην λένε ότι δεν έχω φίλους. Πέρασα χάλια, ήμουν ένας νεαρός που το μόνο που έκανε όλη μέρα ήταν να διαβάζει και να βλέπει τηλεόραση. Έτρωγα γλυκά με μανία στον καναπέ βλέποντας τηλεόραση, είχα κατεβάσει μία κοιλιά-πατσόλα που για 13χρονο ήταν ανησυχητική κι απαράδεκτη, και την οποία δυστυχώς ακόμα την έχω τρόπαιο. Τρία χρόνια στο Γυμνάσιο μόνο αυτό έκανα, μόνο αυτά έχω να θυμάμαι. Αυτό βέβαια είχε ως αποτέλεσμα ότι τα τηλεοπτικά προγράμματα που μου άρεσαν τα παρακολουθούσα με μανία, αμέτρητες φορές, σε βαθμό ψυχιατρικής έρευνας. Τη Γιουροβίζιον του 1993 φερ’ ειπείν πρέπει να την έχω δει 15.000 φορές στο βίντεο.

Το 1993 άλλαξαν κι άλλα. Τόσο ιστορικά, με τον δυτικό προσανατολισμό των χωρών που προέκυψαν από τη διάλυση της ΕΣΣΔ, όσο και οικογενειακά. Η Γιουροβίζιον είχε πάψει να θεωρείται μέγα γεγονός στην Κύπρο. Πάλι το έβλεπαν πολλοί, αλλά πλέον με δυσπιστία και με ένα «άντε καλέ που ασχολούμαστε ακόμα». Αυτό με έθλιβε. Επιπλέον, είχε εισαχθεί η ελεύθερη ραδιοφωνία και η ιδιωτική τηλεόραση, είχαν ανοίξει κι άλλα κανάλια εκτός του ΡΙΚ, όλοι βλέπαμε ΑΝΤ1 Κύπρου και «Λόγο», και το ΡΙΚ1 θεωρούνταν ολίγον τι δευτεράντζα. Οι οικογενειακές συνάξεις για να παρακολουθήσουμε τον Διαγωνισμό μας τελείωσαν. Οι γονείς μου προτιμούσαν να βγουν έξω το Σάββατο του Διαγωνισμού παρά να κλειστούν σπίτι να τον δούμε παρέα. Γενικά υπήρχε μια αλλαγή σε όλα, που δεν μου άρεσε. Μου είπαν «μεγάλωσες» κι εγώ αρνούμουν να συνεργαστώ και να το αποδεχτώ.

Τον Διαγωνισμό του 1993 τον είδα παρέα με τη γιαγιά μου η οποία είναι σαν εμένα και δεν αλλάζει τις παραδόσεις. Το βράδυ του Διαγωνισμού ήρθε σπίτι μου, ξαπλώσαμε μαζί στο κρεβάτι των γονιών μου οι οποίοι είχαν βγει, και είδαμε παρέα τον Διαγωνισμό από την μίνι τηλεόραση του υπνοδωματίου που ήταν ένα και το αυτό με ένα βίντεο κολλημένο από κάτω της. Η γιαγιά μου αποκοιμήθηκε λίγο μετά που ξεκίνησε ο Διαγωνισμός και μάλιστα θυμάμαι ότι ροχάλιζε κιόλας, και με νευρίαζε. Η αδελφή μου η οποία ήταν δέκα ετών κοιμόταν ήδη στο κρεβάτι της πολύ πριν τις 10:00 που ξεκίνησε το πρόγραμμα. Ουσιαστικά τον Διαγωνισμό του 1993 τον είδα μόνος μου, με τη γιαγιά μου να κοιμάται δίπλα μου. Μου είχε κακοφανεί. Ήταν μίζερο.

Όταν κέρδισε η Ιρλανδία δεν υπήρχε κανένας στο σπίτι ξύπνιος για να το σχολιάσω. Τη Δευτέρα στο σχολείο κανένας δεν συζητούσε για τη Γιουροβίζιον επίσης. Οπότε η όλη φάση μετατράπηκε σε κάτι αυστηρά προσωπικό και ελαφρώς ενοχικό.

Ας πάμε στα ενδότερα του 1993 όμως.

Η Ιρλανδία διοργανώνει στο Μίλστριτ, σε μία φάρμα στην οποία λάμβαναν χώρα ιπποδρομίες. Λέγεται ότι η απόφαση αυτή πάρθηκε μετά από έντονο λόμπινγκ που άσκησε ένας Ιρλανδός εκατομμυριούχος που είχε συμφέροντα στην περιοχή και ήθελε να την αναπτύξει προς όφελος του. Κανένας Ιρλανδός δεν διανοούνταν ποτέ ότι ο Διαγωνισμός θα λάμβανε χώρα εκεί. Για να καταλάβετε, οι αποστολές έμεναν σε άλλο χωριό, επειδή στο Μίλστριτ δεν υπήρχαν ξενοδοχεία, και έφταναν στον χώρο διεξαγωγής του Διαγωνισμού με λεωφορεία που τους έπαιρναν πάνω από μία ώρα να φτάσουν εκεί εξαιτίας των κακοτράχαλων δρόμων της επαρχίας. Εννοείται έμεναν εκεί όλη μέρα και δεν ήταν κατορθωτό να επιστρέψουν στο ξενοδοχείο τους πριν τη λήξη όλων των προβών. Ήταν μία εκδρομή μια κι έξω. Κάτι τέτοιο σήμερα θα θεωρούνταν άνω ποταμών.

Εμείς στείλαμε τον Κυριάκο Ζυμπουλάκη και τον Δήμο Βαν Μπέκε με το «Μη Σταματάς» ένα τραγούδι του Αρίστου Μοσχοβάκη, το οποίο ο οικογενειακός μου περίγυρος χαρακτήριζε ως «άθλιο». Εμένα μου άρεσε, αλλά εγώ ήμουν σε μία ηλικία που ό,τι έστελνε η Κύπρος το έβρισκα υπέροχο. Ταυτιζόμουν με τη χώρα μου, θεωρούσα πως ό,τι διαλέγουμε είναι ζηλευτό και ότι κάθε χρόνο έπρεπε να ερχόμασταν πρώτοι. Η Ελλάδα έστειλε την Καίτη Γαρμπή η οποία είχε μόλις αρχίσει να γίνεται μεγάλο όνομα. Στην Κύπρο την είχαμε ακουστά, γνωρίζαμε ποια ήταν, αλλά δεν πετάγαμε και τη σκούφια μας για χάρη της. Περισσότερα για αυτά πιο κάτω.

Ας θυμηθούμε όμως τις συμμετοχές μία-μία:

1.       Ιταλία – Sole D’ Europa

Οι Ιταλοί είδαν ότι μια χαρά κερδισαν δυο χρόνια πριν με το Ινσιέμε και σκέφτηκαν ότι άλλο ένα τραγούδι που εξυμνεί την Ευρώπη θα έπιανε τόπο. Τελικά δεν έπιασε. Ο Ενρίκο Ρουτζέρι που ήταν μεγάλο όνομα στη χώρα του έπρεπε να συμβιβαστεί με μία θέση εκτός τοπ10, κάτι το σκανδαλώδες για την Ιταλία που σπανίως βγαίνει εκτός δεκάδας. Ήταν όμως ένα μουντό και κακό ξεκίνημα για το κατά τα άλλα πολύχρωμο 1993 και λογικό με το πέρας των 25 συμμετοχών οι επιτροπές να το είχαν ξεχάσει. Εμένα δεν μου άρεσε, ούτε και σήμερα το παίζω. 4/10.

1.   Τουρκία – Esmer Yarim

Βρε μελαχρινάκι με πότισες φαρμάκι. Η Τουρκία γι’ άλλη μια χρονιά κυμαίνεται στην αισθητική του ταμτάκου που έχει εντρυφήσει στο DNA της. Μία δήθεν χαριτωμένη συμμετοχή, παλιομοδίτικη όσο τίποτα, που ακολουθούσε τη γιουγκοσλάβικη πεπατημένη των τραγουδιών της στα τέλη της δεκαετίας του ’80, αλλά και της ίδιας της Τουρκίας που νόμιζε ανέκαθεν ότι το κιτς πουλάει. Απαράδεκτη συμμετοχή κατά τη γνώμη μου, ο τραγουδιστής ένα γιαξ από πάνω ως κάτω, φτυστός ο Στέλιος Μάινας από τους Μεν Και Δεν, και η σειρά εμφάνισης στο νούμερο δύο, ως γνωστόν, τρώει ανθρώπους. Κατέληξε στις τελευταίες θέσεις δικαίως. 0/10. 

1.       Γερμανία – Viel Zu Weit

Άλλη μία γερμανική συμμετοχή εκτός τόπου και χρόνου. Δεν ήταν κακό τραγούδι αλλά δεν είχε την παραμικρή λάμψη. Άνευρος τραγουδιστής, κακή ατμόσφαιρα, δεν σήκωνε ιδιαίτερη προσοχή και σημασία. 3/10.

1.    Ελβετία – Moi Tout Simplement

Εκτός από την Ιταλία, και η Ελβετία κατέφυγε στη συνταγή της επιτυχίας της. Έχοντας κερδίσει λίγα χρόνια πριν με τη Σελίν Ντιόν, η Ελβετία αποφάσισε να ακολουθήσει κι αυτή, την πεπατημένη. Έστειλε άλλη μία Καναδέζα να τραγουδήσει μία δυναμική μπαλάντα, ευτυχώς λίγο πιο καλοντυμένη αυτή τη φορά. Το Moi Tout Simplement ήταν από τα αγαπημένα μου, δεν θα παραπονιόμουν αν κέρδιζε παρόλο που θεωρούσα ότι ήταν αρκετά νωρίς να επιστρέψει ο Διαγωνισμός στην Ελβετία. Η Αννί Κοτόν βγήκε λίγο μπλαζέ και μποέμ στη σκηνή κάτι που δεν ταίριαζε με το ένδυμα της, ούτε με την δυναμικότητα που εξέπεμπε η σύνθεση. Νομίζω αυτό ήταν που την τράβηξε λίγο πίσω. Συγκρίνετε την με την Νίαμ Κάβανα η οποία στεκόταν εκεί κολόνα - σπαθί για να καταλάβετε τι εννοώ. Παρόλα αυτά, επικό τραγούδι, με ωραία λόγια, κληρονομιά που λέμε. Χίλια μπράβο. 10/10. 

1.       Δανία – Under Stjernerne Pa Himlen 

Αμαρτία μου εξομολογημένη αυτή ήταν η ένοχη μου απόλαυση και τότε και τώρα. Η ψυχική ανάταση που μου προκαλεί αυτό το τραγούδι δεν περιγράφεται, έχω έτσι κι αλλιώς μία έφεση σε κάθε τι μελιστάλαχτο, και όποτε το ακούω μου φτιάχνει το κέφι. Ο Seebach που ήταν μεγάλο όνομα στη Δανία, συμμετείχε τρεις φορές στον Διαγωνισμό της Γιουροβίζιον, μία φορά στα 70ς, μία στα 80ς και μία στα 90ς. Μας άφησε χρόνους το 2003, αλλιώς θα συμμετείχε και στα 00ς. Ο γιος του, ο οποίος ασχολείται με τη μουσική, κυκλοφόρησε ξανά το εν λόγω τραγούδι προς τιμήν του πατέρα του. Μου αρέσει πάρα πολύ το τραγούδι, έχει μία αύρα από Abba και μία νοσταλγική διάθεση που εμένα με αγγίζει. Το θεώρησα σκανδαλώδες το ότι κατέληξε 22^ο, το πέρασε μέχρι και η Τουρκία (!!) Εγώ το είχα για τοπ3! 10/10.

1.    Ελλάδα – Ελλάδα Χώρα Του Φωτός

Ναι, είναι η Καίτη που αγαπούσες και που αγαπάς. Τότε όμως, ομολογώ ότι μας ήρθε «κάπως» το γεγονός ότι μετά την Κλεοπάτρα και εκείνο το «Όλου Του Κόσμου Την Ελπίδα» που ήρθε πέμπτο και ήταν ένας παραδοσιακός ύμνος για το Μακεδονικό περάσαμε σε καρσιλαμά του Διογένης Παλάς με φόρεμα ξεβράκωτο (η Καίτη δήλωσε πως κάτι φορούσε από μέσα, αλλά τότε, το 1993, δεν ξέραμε καν τι είναι το στρινγκ), και με χορογραφία χαρεμιού, η οποία σήμερα θεωρείται καλτ.

Δεν θα ξεχάσω όταν είχαμε πάει επίσκεψη σε ένα φιλικό σπίτι μετά τη Γιουροβίζιον του ‘93 και στο τραπέζι συζητιόταν η εμφάνιση της Γαρμπή. Ο κόσμος δεν πτοούνταν από την 9^η θέση, όλοι έλεγαν «τι ήταν αυτά τα απαράδεκτα τούρκικα χορευτικά;» Τα θεωρούσαν ξεπεσμό. Το γεγονός δε ότι χρησιμοποιήθηκε το συγκεκριμένο φουστάνι (το οποίο πλέον αγνοείται γιατί ο ομοφυλόφιλος φίλος της Καίτης που της το ζήτησε για να το φορά το πέταξε όταν τσακώθηκαν για να την εκδικηθεί), σε έναν ευρωπαϊκό Διαγωνισμό, έφτανε τα όρια της βλασφημίας. Ο πατέρας μου, πάντως, όταν ζήτησε να δει την εμφάνιση της Γαρμπή στο βίντεο την επομένη, ήταν τρομερά περήφανος για την εμφάνιση, σχολίασε πως «μόνο η Ελλαδάρα μπορεί να κάνει κάτι τέτοια» και δεν θα ξεχάσω τα γέλια περηφάνιας που έριξε όταν τελείωσε το τραγούδι και στο στάδιο ακούστηκε μία επιδοκιμαστική ιαχή «ωωωω» που του θύμιζε κερκίδα του Ολυμπιακού.

Έχω παρατηρήσει ότι η Γαρμπή έχει εντάξει το εν λόγω τραγούδι στα προγράμματά της τα τελευταία χρόνια. Νομίζω το έχει απενοχοποιήσει πια και το έχει αγκαλιάσει αφού πολλοί φαν της το ζητούν. Για πολλά χρόνια δήλωνε ότι δεν ανταποκρινόταν στα στάνταρντς της και ότι δεν ήταν επιλογή της να πει το συγκεκριμένο τραγούδι και ότι της επιβλήθηκε από την ΕΡΤ, επειδή δεν ήθελαν να το τραγουδήσει ο Δημοσθένης Στριγκλής (όνομα και πράμα), δηλαδή ο συνθέτης. Ήθελαν να βγάλουν προς τα έξω μια ανερχόμενη και αγαπητή τραγουδίστρια. Προσωπικά δεν περίμενα ότι το τσιφτετέλι της Ελλάδας θα είχε τόση απήχηση εν έτει 1993. Φοβόμουν ότι η Ελλάδα θα έρθει τελευταία και εξεπλάγην ευχάριστα με την ένατη θέση. Σήμερα, κορώνα στο κεφάλι όλων μας! Ελλάδα χώρα του φωτός! Τέτοια πρέπει να στέλνει η Ελλάδα στη Γιουροβίζιον κάθε χρόνο. Η Ευρώπη αυτά θέλει! 10/10.

1.       Βέλγιο – Iemand Als Jij

Η Μπάρμπαρα μας! Μα δεν είναι φίνα; Σαν πορσελάνινη κούκλα σε στοιχειωμένο σπίτι. Όχι, δικαίως έγινε icon της Γιουροβίζιον η συγκεκριμένη. Το άθλιο φόρεμα, το αμήχανο ύφος, η παλιομοδίτικη μπούκλα και οι αφέλειες. Τι να πεις! Το τραγούδι το αγάπησα με τα χρόνια λόγω της αθλιότητας του. Το ακούω πλέον ευχάριστα. Τότε, στα 13 μου, το περνούσα πάντα στο fast forward. 2/10.

1.       Μάλτα – This Time

Πολύ μου άρεσε η Μάλτα τότε. Ήταν στα φόρτε της στη δεκαετία του ’90. Το This Time δεν αποτελεί εξαίρεση. Ωραιότατο μπλουζ από τον κεντρικό τραγουδιστή, αλλά και οι κυρίες στα φωνητικά με τα παλιομοδίτικα χορευτικά τους ό, τι πρέπει. 7/10.

1.       Ισλανδία – Pa Veistu Svarid 

Από το βίντεο κλιπ κιόλας είχα ξεχωρίσει αυτό το τραγούδι. Μύριζε Ισλανδία και ήξερες ποια χώρα εκπροσωπούσε πριν στο πούνε. Η Ίνγκα μια κούκλα, μου θύμιζε μία συμμαθήτρια μου από την Α’ Γυμνασίου, ωραιότατη. Της το είπα, και συμφώνησε. Κανείς δεν παραδεχόταν ότι έβλεπε Γιουροβίζιον τότε, αλλά όταν τους έλεγες «μου θυμίζεις τον/την τάδε από τη Γιουροβίζιον» περιέργως όλοι ήξεραν σε ποιον/α αναφέρεσαι. Γνώμη μου, τη νύχτα του Διαγωνισμού η Ίνγκα δεν ήταν τόσο ελκυστική όσο στο βίντεο κλιπ. Καλά τα πήγε υπό τις συνθήκες του ανταγωνισμού, πάντως. 8/10.

1.       Αυστρία – Maria Magdalena.

Ο Τόνι Βέγκας που το έπαιζε ερωτύλος και την έπεφτε στην Ευρυδίκη το 1992, επέστρεψε για δεύτερη συνεχή χρονιά, να εκπροσωπήσει ξανά την Αυστρία με ένα πιο χορευτικό τραγούδι. Κι αυτό το τραγούδι μου άρεσε. Γενικά από το 1993 ελάχιστα τραγούδια τα βρίσκω κακά. Ψάξτε λίγο τον Τόνι Βέγκας στο ίντερνετ (παρεμπιπτόντως, είναι αθίγγανος στην καταγωγή - δεν το ήξερα), να τον δείτε πώς έγινε σήμερα. Φαλακρός και ο πενταπλάσιος σε κιλά. Τα πάντα ρει και ουδέν μένει Μαρία Μαγκνταλένα μου. 8/10.

1.    Πορτογαλία – A Cidate Ate Ser Dia

Αυτό το υπέροχο, γλυκήτατο, σχεδόν παιδικό τραγουδάκι, διδάσκεται στα Δημοτικά σχολεία της Πορτογαλίας. Το 2004 όταν ήμουν τριτοετής φοιτητής νομικής είχα μία συμφοιτήτρια από την Πορτογαλία η οποία μου αποκάλυψε ότι το συγκεκριμένο τραγούδι διδάσκεται στα πλαίσια του μαθήματος της μουσικής στα Δημοτικά και το τραγουδούσαν στη χορωδία του σχολείου. Μου αρέσει κι αυτό αρκετά. Στο τοπ10 μου. Θυμάμαι ότι τη βραδιά που το παρακολουθούσα λαίβ εξέπεμπε μία μαγεία η εικόνα του. Λίγο ο φωτισμός, λίγο τα χρώματα της σκηνής, λίγο η άνεση της Αναμπέλα, και ήμουν σίγουρος ότι παίζει και να διεκδικήσει το τρόπαιο. 9/10. 

Γαλλία – Mama Corsica

Το δωδεκάρι μου για το 1993! Και το αγαπημένο του πατέρα μου επίσης. Το 1993 ήταν πολύ δυνατή χρονιά και μπορώ να πω ότι πολλά τραγούδια άξιζαν την προσοχή μας και διεκδικούσαν την πρωτιά, αλλά αν πρέπει να το δώσω κάπου το δίνω εδώ. Επειδή μου άρεσε το μεσογειακό στιλ, η χρήση της κορσικανικής διαλέκτου, τα μαντολίνα επί σκηνής, ο συμπαθέστατος τραγουδιστής (Ψάξτε τον κι αυτόν να δείτε πώς είναι σήμερα, κι αυτός πάχυνε). Το ντύσιμο του ήταν άκυρο το βράδυ του Διαγωνισμού αλλά το παραβλέπω. Δεν εμφανίζεσαι στον Διαγωνισμό με μπλε πουκάμισο με άσπρα πουά λες και είσαι η ελληνική ομάδα στα Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα, ακόμη κι αν δεν κάνουν τα ράσα τον παπά. Πολύ στεναχωρήθηκα που ήρθε μόλις 4^ος, εγώ τον ήθελα τουλάχιστον 2^ο. Θέλω πολύ να γραφτεί ένα τραγούδι σε αυτά τα πρότυπα για την Κύπρο και να πάει να σαρώσει. 

1.       Σουηδία – Eloise. 

Μου πήρε χρόνια να καταλάβω ότι ο τίτλος του τραγουδιού ήταν γυναικείο όνομα και αφορούσε σε κάποια Ελίζα. Η Σουηδία πάντα έστελνε καλά τραγούδια κι αυτό δεν αποτελούσε εξαίρεση. Θυμάμαι μια άλλη συμμαθήτρια σε ένα πάρτι του Γυμνασίου, που έβαλε το εν λόγω τραγούδι να παίζει στο βίντεο και έκανε τη χορογραφία ολόιδια, γιατί ήταν, έλεγε, ερωτευμένη με τον τραγουδιστή. Οι Arvigarna εξακολουθούν να υφίστανται, είναι ακόμη ενεργοί στη Σουηδία και μάλιστα πριν λίγα χρόνια συμμετείχαν στο Melodifestivalen για να ξαναπάνε στη Γιουροβίζιον. Κι αυτούς τους επηρέασε το πέρασμα του χρόνου. Σε περίπτωση που διερωτάστε πώς μοιάζουν σήμερα, αφήνω εδώ το ακόλουθο βίντεο. 10/10.

Καλό Σαββατοκύριακο. Το άλλο μισό του 1993 θα το σχολιάσουμε την άλλη βδομάδα.