1989: Στoυ Μάττερχορν Το Κέρατο

Τον Διαγωνισμό του 1989 τον είχε γράψει η γιαγιά μου σε μία βιντεοκασέτα με πορτοκαλί ετικέτα kodak. Την έχω ακόμα. Τη μετάδοση για το ΡΙΚ έκανε ο Νεόφυτος Ταλιώτης. Θυμάμαι τη φωνή του η οποία έμοιαζε να έρχεται από το υπερπέραν, και η οποία προσέδιδε περαιτέρω κύρος στον Διαγωνισμό τον οποίο παρακολουθούσα για πρώτη φορά στη ζωή μου.

Σε απευθείας μετάδοση από τη Λοζάνη και δεύτερη φορά από την Ελβετία, ο Διαγωνισμός της Γιουροβίζιον του 1989 είναι κατά τη γνώμη μου ο δεύτερος καλύτερος εκείνης της δεκαετίας σε επίπεδο τραγουδιών και τεχνολογικής κάλυψης (ο πρώτος είναι αυτός του 1987, ο οποίος κατά τη γνώμη μου, βάζει κάτω ακόμα και σύγχρονους Διαγωνισμούς).

Τον Διαγωνισμό άνοιξε η νικήτρια του 1988, η Σελίν Ντιόν. Για κάποιο λόγο τη Σελίν Ντιόν ακόμη έτσι την έχω εντυπωμένη στο μυαλό μου, όποτε τη θυμηθώ. Όπως σε αυτή τη φωτογραφία. Όταν τη βλέπω όπως είναι σήμερα στεναχωριέμαι. Η Ντιόν ερμήνευσε το νικητήριο τραγούδι της για τελευταία φορά στη ζωή της. Θεωρώ απαράδεκτο ότι δεν το έχει συμπεριλάβει ποτέ στα λάιβ της έκτοτε. Ούτε καν υπό τύπον σαρκασμού. Να θυμόμαστε κι από πού ξεκινήσαμε μαντάμ, δεν βλάπτει. Να τιμούμε τις ρίζες μας. Περισσότερα για τη Σελίν και τη νίκη της όμως, σε άλλο, μελλοντικό κείμενο.

Οι παρουσιαστές ήταν οι επιβλητικότατοι και αριστοκρατικότατοι Λολίτα Μορένο και Ζακ Ντεσενό. Η μεν πρώτη ήταν γνωστό μοντέλο, ηθοποιός και παρουσιάστρια ετών 29, ο δε δεύτερος αθλητικογράφος σε ένα από τα εθνικά ελβετικά κανάλια, 45 ετών τότε. Αν τους γκουγκλάρετε σήμερα θα δείτε ότι είναι καλοστεκούμενοι. Ένας άντρας και μία γυναίκα, λοιπόν, δύο άτομα όλα κι όλα έκαναν μια χαρά τη δουλειά. Όχι σαν σήμερα που επιστρατεύουν τουλάχιστον τέσσερεις παρουσιαστές, έναν από κάθε φύλο, έναν από κάθε ράτσα, έναν από κάθε πλανήτη, απλά και μόνο για να περάσουν «μηνύματα». Το 1989 η ζωή μας ήταν απλή και ευτυχισμένη. 

Και ξεκινάμε. Καλύτερη έναρξη δεν θα μπορούσε να φανταστεί το 1989!

Ιταλία – Avrei Voluto.

Μα πόσο μεγαλειώδης έναρξη ήταν αυτή! Άλλη μια απόδειξη ότι η Ιταλία ήταν ανέκαθεν «πολλή» για τη Γιουροβίζιον. Άννα Όξα και Φαούστο Λεάλι, σε μία ροκ μπαλάντα υψηλής αισθητικής, πέραν κάθε γιουροβιζιονικής προσδοκίας. Αμαρτία το ότι αυτό το τραγούδι χαντακώθηκε από τη σειρά έναρξης και κατέληξε ένατο. Αν εμφανίζονταν στο δεύτερο μισό του Διαγωνισμού μπορεί και να κέρδιζε. Αν και, RAI είναι αυτή, έχουμε συζητήσει πολλές φορές ότι η ίδια αναχαίτιζε τις συμμετοχές της με την αδιάφορη στάση της απέναντι στην EBU. Όπως και να ‘χει, το Avrei Voluto το θεωρώ κλασικό και «χρυσό» χιτ της Γιουροβίζιον.  

Ισραήλ – Derekh Hamelek.

Αυτό το παιδάκι πάντα μου έμοιαζε πολύ γνώριμο και «δικό μας». Τότε με τα παιδικά μου μάτια θεωρούσα ότι θα μπορούσε να είναι κάποιος συμμαθητής μου από το Δημοτικό. Ήταν μόλις 12 ετών. Μετά τη νίκη της Σάντρα Κιμ είχε γίνει σούπα να δοκιμάζουν τα παιδάκια την τύχη τους στον Διαγωνισμό, κάτι που προσωπικά, ποτέ μου δεν είδα με καλό μάτι. Το Ισραήλ συμπαθέστατο στο στούντιο, αλλά εκτός τόνου στο λάιβ, δεν πάτησε νότα ο μικρός στο τρίλεπτο της ερμηνείας του, ούτε καν τυχαία. Η γρουσούζικη δεύτερη θέση στη σειρά εμφάνισης δεν βοήθησε. Παρόλα αυτά δεν καταποντίστηκε βαθμολογικά, και η δωδέκατη θέση που κατέκτησε δεν τον χάλασε. 

Ιρλανδία – The Real Me.

Ντίσκο τρασίλα από αυτές τις «ένοχες απολαύσεις» της δεκαετίας του ‘80. Η θεία με τη σάρπα και ο φαλακρός κύριος με χαρακτηριστικά εφέδρου της ΕΦ οι οποίοι συναντήθηκαν στη δισκοθήκη του χωριού τους, το χαίρονται και μας το μεταδίδουν. Μια χαρά! Κακό τραγούδι, σίγουρα, που όμως ποτέ δεν προσπέρασα!

Ολλανδία – Blif Zoals Je Bent.

Η Ολλανδία, η επιτομή του κοινωνικού inclusivity, στέλνει μία κυρία με ινδονησιακή καταγωγή. Εμφανίστηκε τέταρτη στη σειρά, καταλαβαίνετε, ήταν καταδικασμένη να μην τη θυμάται κανένας μέχρι το τέλος της ακρόασης. Ειδικά με μία τόσο αδιάφορη μπαλάντα του κιλού. Κατάφερε όμως να τη θυμούνται όλοι εξαιτίας της κορώνας που δεν κατάφερε να «πιάσει» στο φινάλε του τραγουδιού και η οποία ακόμα μνημονεύεται στις ατυχείς στιγμές της ιστορίας του Διαγωνισμού.

Τουρκία – Bana Bana.

Αυτή ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που έβλεπα Τούρκους μπροστά μου. Μέχρι εκείνη την ηλικία, οι Τούρκοι στο μυαλό μου είχαν την όψη στρατιωτών που εισβάλλουν, βιάζουν και σκοτώνουν, δεν μπορούσα να διανοηθώ ότι θα μπορούσαν και να τραγουδούν. Θυμάμαι ότι τους φοβόμουν, ενώ το τραγούδι το ίδιο δεν βοηθούσε και πολύ. Ήταν άγριο, βαθύ φολκλόρ, με τα bana-bana να επαναλαμβάνονται σε υψηλές νότες, ένα πράμα αγροίκο και δυσβάσταχτο στα παιδικά μου μάτια. Μην σχολιάσω τον Τούρκο διευθυντή ορχήστρας ο οποίος χτυπιόταν σαν το χταπόδι στο γυαλό, και ο οποίος προσέδιδε περαιτέρω δέος στο σύνολο. Ήρθαν προτελευταίοι και το φχαριστήθηκα. Εκ των υστέρων, τη θεωρώ μία τρομερά σοφιστικέ και προχωρημένη συμμετοχή. Αλλά η Ευρώπη το 1989 ήταν πολύ μακριά από τέτοιες τολμηρές και vulgar προτάσεις. Ήθελε Rock me baby!

Βέλγιο – Door De Wind.

Κοιτάχτε αυτή τη τραγουδίστρια πόσο συνεσταλμένη μοιάζει στη σκηνή, σαν σπουργίτι που το καταπίνει ανεμοστρόβιλος. Ε, αυτό ήταν το Βέλγιο εκείνη τη χρονιά. 

Ηνωμένο Βασίλειο – Why Do I Always Get It Wrong?

Μία μπαλάντα απαύγασμα όλης της δεκαετίας του ’80, στα πρότυπα των τραγουδιών του Phil Collins, στα πρότυπα του Brian Adams, ένα αμάλγαμα από όλες τις μπαλάντες εκείνης της δεκαετίας αν τις έβαζες στο μπλέντερ και τις έσμιγες. Φυσικά, με εκνεύριζε η ευκολία με την οποία το Η.Β ερχόταν δεύτερο εκείνο τον καιρό, αλλά καταργήθηκε ο κανονισμός της εθνικής γλώσσας (με εισήγηση του BBC μάλιστα) και έκτοτε πήραν τη κάτω βόλτα. Ο τραγουδιστής του συγκροτήματος με τη φαλάκρα και τη λιγδιασμένη κοτσίδα μου προκαλούσε αμηχανία, αλλά προφανώς οι επιτροπές δεν πτοήθηκαν. 

Νορβηγία – Venners Naerhet.

Μία βαρετή και προβλέψιμη νορβηγική μπαλάντα, και μάλιστα σκηνικά στημένη όπως πολλές άλλες συμμετοχές της ίδιας χώρας που ακολούθησαν μελλοντικά, και η οποία προσωπικά δεν μου είπε ποτέ τίποτα. 

Πορτογαλία – Conquistador.  

Ω, αυτό χρήζει ολόκληρης ξεχωριστής ανάρτησης! Ένα κλασικό, αγαπημένο, υπέροχο ποπ τραγούδι, από το οποίο αγαπώ τα πάντα! Τι να πρωτοσχολιάσω! Κατ’ αρχάς το τραγούδι αυτό καθεαυτό το οποίο εξυμνεί τις ανακαλύψεις των θαλασσοπόρων Πορτογάλων. Πανέξυπνο σαν ιδέα. Η παραγωγή, 80τίλα στο μεγαλείο της. Το συγκρότημα; Από την κύρια τραγουδίστρια, η οποία ήταν η επιτομή του στιλ, (πόσο ντίβα με το μαύρο καπέλο!) μέχρι τον ντραμίστα που κοπανιόταν τόσο παθιασμένα στο φόντο ανεμίζοντας το μαλλί. Οι δε τραγουδίστριες στα φωνητικά, μαύρες, Μοζαμβικανές (άβολο το ότι συμμετείχαν στο συγκεκριμένο τραγούδι, έμοιαζαν σαν λάφυρα του Βάσκο Ντα Γκάμα και χαμογελούσαν σαν μην ήξεραν τι ακριβώς τραγουδούσαν) με την κλισέ χορογραφία των χεριών και το κλώτσημα στον αέρα των ποδιών, ήταν το κάτι άλλο! Η Πορτογαλία το 1989 έπρεπε να είναι στο τοπ5! “Best Portuguese entry for some time” όπως σχολίασε και ο Terry Wogan με το πέρας της εκτέλεσης. Δυστυχώς, οι επιτροπές το βρήκαν ολίγον τι κιτς και το κατέταξαν 16^ο. Προτιμούσαν το αριστούργημα του Rock Me Baby. Μη πω καμιά κουβέντα! Όπως και να ‘χει, ο Conquistador εντάσσεται στα Eurovision’s best, αναμφίβολα! Πατήστε play να το δούμε!

Σουηδία – En Dag.

Άλλη μία συμμετοχή ορόσημο η οποία κατ’ εμέ ξεπερνά τα στεγανά του Διαγωνισμού. Όπως και η Ιταλία, έτσι και η Σουηδία ανέκαθεν υπήρξαν larger than Eurovision. Εδώ, βλέπουμε ένα έπος! Έναν ύμνο! Δεν καταλαβαίνω τα λόγια, κάποτε έψαξα τη μετάφραση και απογοητεύτηκα, αλλά θαρρώ πως έτσι όπως ακούγονται στο αφτί μου στα σουηδικά, πρέπει να μιλούν για κάτι πολύ σημαντικό και πανανθρώπινο. Όπως και να ‘χει, ο τραγουδιστής με πείθει. Με τη χαίτη του σαν σωστός ‘80ς ροκάς, σαν να πήρε μετάθεση από τους Europe, πλαισιωμένος από το συγκρότημα των φωνητικών που ήταν ένας κι ένας, ειδικά η ξανθιά πάνθηρας η οποία σε υπνώτιζε με τις ματάρες της. Χάρμα! Δεν το ήθελαν για πρώτο οι Ευρωπαίοι, ούτε καν δεύτερο ή τρίτο, το κατέταξαν τέταρτο, διότι έκριναν ότι το Rock me baby των Γιουγκοσλάβων ήταν καλύτερο. Πάρτε και καταλάβετε! 

Λουξεμβούργο – Monsieur.

Εντάξει, βαριέται το Δουκάτο. Αυτή την «χρυσή» που έλεγε και η μάνα μου παρακολουθώντας τον Διαγωνισμό τι τη στείλανε να κάνει; Ένα ευχάριστο διάλειμμα για να πάνε οι τηλεθεατές τουαλέτα, θα τολμούσα να πω. 

Δανία – Vi Maler Byen Rod.

Άλλο ένα αριστούργημα! Η Birthe Kjaer μου φάνταζε γιαγιά όταν την έβλεπα τότε, όμως ήταν 45άρα. Επρόκειτο για μεγάλη μορφή της Δανίας η οποία είχε μία τεράστια πορεία στα δισκογραφικά της Δανίας, εφάμιλλη της δικής μας Μαρινέλλας. Εμφανισιακά πάντως, φέρνει πιο πολύ σε Δούκισσα και Πόλυ Πάνου. Είναι ακόμα ενεργή, παρόλο που έπαθε ένα εγκεφαλικό το 2005 και ακύρωσε την εμφάνισή της στο επετειακό πρόγραμμα για τα 50χρονα της Γιουροβίζιον, ενώ σήμερα κάνει τουρ στη χώρα της τραγουδώντας τραγούδια country. Το εν λόγω τραγούδι ήταν γραμμένο στο στιλ των δανέζικων τραγουδιών που εκπροσωπούσαν τη χώρα καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του ’80. Αυτό ειδικά, είχε ένα χάρισμα περισσότερο από τα υπόλοιπα και κατετάγη εύκολα τρίτο. Πολλοί έλεγαν ότι θα κέρδιζε. Μα, όχι, η Ευρώπη έκρινε το Rock Me Baby κλάσεις ανώτερο. Το επαναλαμβάνω μπας και το χωνέψω. Η επιτυχία του τραγουδιού ήταν τεράστια, μέχρι που στήθηκε και ολόκληρο μιούζικαλ στη Δανία βασισμένο πάνω στο εν λόγω θέμα. Ψάξτε το στο Youtube να δείτε αποσπάσματα. Λίγο το μπρίο της τραγουδίστριας, λίγο το κόκκινο φουστάνι που την έκανε να μοιάζει πυρκαγιά, λίγο το τζαζ χορευτικό και οι τρεις συμπαθέστατοι κύριοι που τη συνόδευσαν στα φωνητικά υπό τύπον New York – New York, και οι χαριτωμενιές με τον διευθυντή ορχήστρας δεν ήθελαν και πολύ να ξεσηκώσουν τα πλήθη. Θεωρώ ότι το ωφέλησε και η σκηνογραφία και τα φώτα. Είχε άστρο που λέμε. Εξαιρετικό! 

Αυστρία – Nur Ein Leid.

Ο Τόμας Φόστνερ με το λιλά κοστούμι του. Είχα ακούσει στο podcast το γνωστό, μία συνέντευξή του, στην οποία έλεγε ότι ήταν τόσο μεγάλη η επιτυχία του κοστουμιού του, που στην Αυστρία έγινε τόσο περιζήτητο το χρώμα μωβ στα υφάσματα, ειδικά όσων πήγαιναν για γαμπροί το 1989, που άρχισε να παρατηρείται έλλειψη. Αναγκάζονταν να φέρνουν μωβ υφάσματα από έξω για να ράψουν τα κοστούμια τους στα πρότυπα του Τόμας Φόστνερ.

Ο Τόμας Φόστνερ εμφανίστηκε ως πολλά υποσχόμενος στη Γιουροβίζιον, με ένα τραγούδι που έγραψε ο Γερμανός Ντίτερ Μπόλεν, ένας εκ των δύο μουσικών που αποτελούσαν το συγκρότημα Modern Talking (You’re my heart - you’re my soul, brother Louie, cherry cherry lady κτλ). Ο Ντίτερ ήταν μεγάλος σταρ στη Γερμανία, μεγάλο ψώνιο και αλαζόνας. Τσακωνόταν συνέχεια όπου πήγαινε. Είχε υπογράψει και τη συμμετοχή της Γερμανίας την ίδια χρονιά. Πίστευε ότι οι συμμετοχές του ήταν υπεράνω των υπολοίπων και ήταν σίγουρος ότι μία εκ των δύο θα κέρδιζε. Τελικά η Αυστρία κατετάγη 5^η και η Γερμανία 14^η. Το φυσούσε και δεν κρύωνε μετά. Ο Φόστνερ δεν εξαργύρωσε την επιτυχία της 5^η θέσης (που ήταν κατόρθωμα τεράστιο για την ιστορία της αδιάφορης Αυστρίας), προσπάθησε ξανά να συμμετάσχει το 1991 μπας και ρεφάρει και αναστήσει την καριέρα του, αλλά τότε ήρθε τελευταίος και εν τέλει αντί για ανάσταση έβαλε την επιτύμβια στήλη στην καριέρα του. Παραδέχεται όμως ότι η επιτυχία του Nur Ein Leid τον «τάιζε» για τουλάχιστον δέκα χρόνια. Ο Φόστνερ κακογέρασε, άμα ψάξετε να τον δείτε πως είναι σήμερα θα τον λυπηθείτε. Όπως και να ‘χει, τρομερή μπαλάντα, θεωρώ ότι άφησε σφραγίδα στον Διαγωνισμό. 

 Φινλανδία – La Dolce Vita.

Ευχάριστη πρόταση από τη Φινλανδία η οποία δεν πέρασε απαρατήρητη από τις επιτροπές. Μια χαρά τους έκατσε το φλαμένκο με ιταλικό τίτλο. Η τραγουδίστρια, φτυστή η Μαίρη Λίντα στο πιο φινλανδέζικο, ήταν στυβαρή και επιβλητική, έπεισε, και έφερε στη χώρα της ένα από τα καλύτερα αποτελέσματα μέχρι εκείνη τη χρονιά, μία θέση στη δεκάδα ανέλπιστη για τα δεδομένα της Φινλανδίας και δεδομένου του ανταγωνισμού του 1989.

Γαλλία -  Je Vole La Vie.

Άλλο ένα τραγουδάκι βασισμένο στη συνταγή της Sandra Kim. Ένα παιδάκι που μεγαλοδείχνει μοιράζεται τα όνειρα του επί σκηνής. Δοκιμάστηκε ήδη από την Kate Guldbrandsen το 1987 και από το Ισραήλ προηγουμένως. Κάπου το ξεχείλωσαν.

Ισπανία – Nacida Para Amar.

Μία μπαλάντα από τον βετεράνο της Γιουροβίζιον, τον κ. Χουάν Κάρλος Καλντερόν, ο οποίος μας έχει χαρίσει πάμπολλες και υπέροχες ισπανικές συμμετοχές στον Διαγωνισμό. Το Eres Tu το 1973, το Tu Volveras το 1975, το La Fiesta Termino το 1985 και το φετινό με την Νίνα, το οποίο ήταν και το χειρότερο κατά τη γνώμη μου. Τα υπόλοιπα όμως, ένα κι ένα! Ο Καλντερόν έχει γράψει τραγούδια για όλο το ισπανικό πεντάγραμμο, έχει τιμηθεί ακόμα και με Grammy, η Γιουροβίζιον όμως δεν του έκανε ποτέ τη χάρη, ειδικά φέτος του έριξε το Rock Me Baby στα μούτρα για να το πάρει απόφαση και να σταματήσει να το παλεύει. Απεβίωσε το 2012. Η δε Νίνα μετά τη Γιουροβίζιον επέστρεψε στα δρώμενα ως «διεύθυντρια της ακαδημίας» του ισπανικού Operacion Triunfo δηλαδή του δικού μας Fame Story και μέχρι σήμερα λαμβάνει μέρος σε επιτροπές διαφόρων τάλεντ σόου. Στη Γιουροβίζιον ήρθε έκτη, μία δίκαιη θέση θα έλεγα. 

Κύπρος – Απόψε Ας Βρεθούμε.

Το αγαπώ! Μέσα στην απλότητά του το βρίσκω μεγαλειώδες. Γλυκό και αθώο όπως ήταν η Κύπρος που μας μεγάλωσε. Ο Μάριος Μελετίου, ο συνθέτης, ήταν γνωστός στην Κύπρο. Είχε πολλά πάρε δώσε με τις μουσικές εκπομπές του ΡΙΚ. Τον Γιάννη Σαββιδάκη και τη Φανή Πολυμέρη όμως, δεν τους ήξερε ούτε η μάνα τους. Ένα βράδυ του Σαββάτου που ήμασταν καλεσμένοι σε σπίτι φίλων και βλέπαμε «Ευχάριστο Σαββατόβραδο» βγήκε η Χαραλαμπίδενα και ανακοίνωσε ότι το εν λόγω τραγούδι θα μας εκπροσωπούσε στη Γιουροβίζιον. Ούτε εθνικός τελικός, ούτε τίποτε. Μας επιβλήθηκε. Έφεραν και το ζεύγος στο στούντιο του ΡΙΚ και είπαν το τραγούδι σε πρώτη παγκύπρια προβολή and that was it. Δεν μας χάλασε, ούτε μας ενθουσίασε. Όλοι αναρωτιόντουσαν ποιοι ήταν οι τραγουδιστές και από πού ξεφύτρωσαν.

Τη βραδιά του Διαγωνισμού δεν ξέρω ποιος φωστήρας είχε την ιδέα να τους ντύσει σαν «νύφη και γαμπρό». Οι γονείς μου με το που τους είδαν έτσι ντυμένους άρχισαν να τους κοροϊδεύουν. Ο Terry Wogan σχολίασε ότι παρακολουθούμε ένα Dallas wedding. Ο Σαββιδάκης με το παπιγιόν τρωγότανε, η Φάνη με το νυφικό, τον αποτυχημένο κότσο και τις αφέλειες δεν χωνευότανε. Σαν νύφη της υπαίθρου. Δεν ξέρω τι να σκεφτώ για να τους βρω ελαφρυντικά. Κυπριακή αισθητική στις δόξες της!

Σαν να μην έφτανε όλο αυτό το ατυχές ενδυματολογικό, ο κιθαρίστας της ορχήστρας έχασε τις νότες και δεν «μπήκε» σωστά στην εισαγωγή του τραγουδιού, κάτι που προκάλεσε άγχος στην τραγουδίστρια και έγινε εμφανές στα πρώτα δευτερόλεπτα του τραγουδιού. Το παρεάκι στα φωνητικά, αποτελούμενο από Άλεξ Παναγή, Έλενα Πατρόκλου και Νάσια Τραχωνίτου, συμπαθέστατο. Το τραγούδι κατατάγηκε 11^ο και δυστυχώς χωρίς το καθιερωμένο δωδεκάρι από την Ελλάδα -ούτε καν δεκάρι, παρά μόνο ένα ξερό εφτάρι της παρηγοριάς. Πήραμε όμως ένα αναπάντεχο δωδεκάρι από την Ισλανδία και το καταχάρηκα.

Το Απόψε Ας Βρεθούμε έχει σηματοδοτήσει τα τέλη της παιδικής μου ηλικίας, το θυμάμαι με τρομερή νοσταλγία, και δεν είναι τυχαίο που το επέλεξα και ως τραγούδι έναρξης στον γάμο μου. Μου προκαλεί τεράστια ζεστασιά όποτε το ακούω, ακόμα και όταν το βλέπω, με τα κουσούρια του και τον ερασιτεχνισμό που εξέπεμπε σε όλα τα επίπεδα. Ήταν ερασιτεχνικό αλλά τίμιο. Αυτό νομίζω είναι η τέλεια περιγραφή του. Ότι ακριβώς ήταν και ολόκληρη η χώρα εκείνη την εποχή. 

Ελβετία – Viver Senza Tei.

Ωραιότατη μπαλάντα συνοδεία βαρυτόνων, και από μία τραγουδίστρια που θα μπορούσε να ήταν ένα κράμα από όλες τις φιλόλογους που είχα στο Λύκειο, τόσο εμφανισιακά, όσο και ενδυματολογικά. Ήταν εμφανές πάντως ότι η Ελβετία δεν ήθελε να ξανακερδίσει σύντομα. 

Ελλάδα – Το Δικό Σου Αστέρι.

Μα, τι ωραίο! Μία από τις καλύτερες ελληνικές συμμετοχές έβερ. Το έχω στο τοπ10 όλων των ελληνικών συμμετοχών. Μελωδία, λυρικότητα, όλα τα είχε το άτιμο. Είχε και μία Μαριάννα Ευστρατίου η οποία ήταν εμφανώς αγχωμένη δυστυχώς, και η οποία, όπως γράφει και η Δάφνη Μπόκοτα στο βιβλίο της, καταβαράθρωσε το τραγούδι αρνούμενη να κοιτάξει την κάμερα στα μάτια απ’ το άγχος της. Θα συμφωνήσω ότι θα μπορούσε και καλύτερα, αλλά η χρονιά ήταν ήδη πολύ δυνατή, και ίσως η ένατη θέση να ήταν τελικά ό,τι πρέπει. Την ίδια χρονιά ήταν υποψήφια για εκπροσώπηση της Ελλάδος και η Άννα Βίσση με το «Κλαίω». Όσο κι αν υποστηρίζω τη Βίσση με κλειστά μάτια και μπορώ άνετα να τη φανταστώ επί σκηνής να σαρώνει με το «κλαίω», εντούτοις εδώ θα πω ότι καλύτερα που η πλάστιγγα έγειρε υπέρ της Ευστρατίου. Ήταν πολύ σωστό το timing και θεωρώ ότι η Ελλάδα χρειαζόταν ένα τόσο ωραίο τραγούδι στο ενεργητικό της. Η Κύπρος το ψήφισε με 12 και η Ελβετία επίσης, ενώ πήρε μεταξύ άλλων και ένα σημαντικό δεκάρι από τους Πορτογάλους. Η Μαριάννα Ευστρατίου επέστρεψε το 1996 με διάθεση να ρεφάρει, με το ανεκδιήγητο «Εμείς Φοράμε τον Χειμώνα Ανοιξιάτικα» του Μπίγαλη, το οποίο δυστυχώς την αποτέλειωσε. 

Ισλανδία – Pad Sem Enginn Ser.

Αυτό είναι ένα τραγούδι που πάντα το περνούσα στο fast forward. Δεν έχω να πω κάτι, το βρίσκω ακόμα άθλιο. 

Γερμανία – Flieger.

Άλλο ένα τραγούδι το οποίο προσπερνούσα όποτε έπεφτα πάνω του. Μετά από χρόνια έμαθα ότι ο Nino de Angelo, ο τραγουδιστής, ήταν μεγάλη φίρμα στη Γερμανία. Στο λαιμό θα πρέπει να του έκατσε η 14^η θέση. Να του γυρίζει. 

Γιουγκοσλαβία – Rock Me.

Ohhhh ohh ohh ohh! Εντάξει, είναι ξεσηκωτικό, είναι ο ορισμός του party song, ήταν πολύχρωμο και έντονο και ό, τι πρέπει για φινάλε, αλλά όχι για πρώτο. Τους το έδωσαν ξεκάθαρα για πολιτικούς λόγους. Ίσως και γιατί τους το χρωστούσαν. Οι Γιουγκοσλάβοι ήταν ανέκαθεν ένθερμοι υποστηρικτές της Γιουροβίζιον. Την πάλευαν, την εκτιμούσαν. Κάθε χρόνο έστελναν την Α’ εθνική τους. Κάποτε έπρεπε η Ευρώπη να τους το αναγνωρίσει. Σου λέει «αυτοί θα διαλυθούν όπου να’ ναι. Ας το κερδίσουν και μια φορά». Και έμελλε αυτή η φορά να είναι το ‘89. Η Αιμιλία Γκόγκιτς, η τραγουδίστρια του συγκροτήματος, είναι πλέον σόλο τραγουδίστρια και έχει ένα εκτόπισμα εθνικής τραγουδίστριας στην Κροατία. Την παρακολουθώ από καιρού εις καιρόν στα σόσιαλ, εξακολουθεί να τιμά το τραγούδι αυτό στις συναυλίες της.

Στα εννέα μου χρόνια, το Rock Me μου φαινόταν μια χαρά τραγούδι και ένα δίκαιο αποτέλεσμα. Εκ των υστέρων διαφωνώ κάθετα. Όπως και να ‘χει, έτσι γράφτηκε η ιστορία, και ό,τι γράφει δεν ξεγράφει, και έτσι ξεκίνησε το πάθος μου για τον Διαγωνισμό.

Το επόμενο πρωί όταν ξύπνησα και έτρεξα να μάθω ποιος είχε κερδίσει, δεν διανοούμουν ότι δεν ήταν η Κύπρος η νικήτρια. Όταν η μάνα μου μου είπε «κέρδισε η Γιουγκοσλαβία, ήταν πολύ ωραία, να στο βάλω να το ακούσεις» έπεσα και χτυπιόμουν από απελπισία. Και αυτό είναι το ενδιαφέρον της Γιουροβίζιον. Θυμάμαι πριν λίγα χρόνια που ο ανιψιός μου έκλαιγε επειδή έχασαν οι Koza Mostra τη Γιουροβίζιον του 2013 και δεν είχαν βγει πρώτοι. Βλέπω και τώρα τον γιο μου, ο οποίος δεν έχει ιδέα τι είναι η Γιουροβίζιον, πόσο ταυτίζεται με κάθε τι κυπριακό και ελληνικό και πόσο θεωρεί το έθνος μας ως κομμάτι της ταυτότητας του. Όποτε πω κάτι αρνητικό για την Κύπρο μού θυμώνει. «Γιατί παπά λες ότι η Κύπρος είναι μικρή και άσχημη, κοίτα γύρω σου πόσο μεγάλη και όμορφη είναι η χώρα μας!» Αυτά είναι συγκινητικά. Έτσι ήμουν κι εγώ το ’89. Και όταν αυτές οι αντιλήψεις διοχετεύονται και σε Διαγωνισμούς όπως η Γιουροβίζιον αντιλαμβάνεσαι την πραγματική της σημαντικότητα. Χτίζει ταυτότητες, διαμορφώνει συνειδήσεις. Εγώ, εδώ, αγαπώ το «Απόψε Ας Βρεθούμε» γιατί όποτε το ακούω θυμάμαι κάτι οικογενειακές διακοπές του Πάσχα στον Πρωταρά όπου υπήρξα πραγματικά ευτυχισμένο παιδί και στις οποίες το άσμα ακουγόταν ως soundtrack από το ραδιόφωνο του ΡΙΚ, το οποίο ζήτημα αν έπιανε καλό σήμα και το ακούγαμε με χιόνι. Αυτά έχουν καταγραφεί. Υπάρχουν στις αναμνήσεις μου. Και τα επιζητώ γιατί με ηρεμούν. Λίγοι μπορούν να καταλάβουν γιατί μέσα μου η Γιουροβίζιον είναι τόσο ψηλά στην εκτίμησή μου και δεν έχει να κάνει καθόλου με το σκουπιδαριό που βλέπουν οι ίδιοι ως μέσοι τηλεθεατές. Τώρα που το ξανασκέφτομαι, μπορεί και κανένας να μην μπορεί να με «πιάσει».

Εν πάση περιπτώσει. Αυτό ήταν το 1989. Η επόμενη διοργάνωση θα λάμβανε χώρα στο Ζάγκρεμπ της Γιουγκοσλαβίας στις 10.5.90, μία διοργάνωση που πήγε τη ψύχωσή μου για τη Γιουροβίζιον σε άλλα επίπεδα. Θα την αναπτύξω ενδελεχώς λίγο πριν αποφασίσω ότι αυτό το μπλογκ πάει για κλείσιμο. Γιατί άπαξ και αναλύσω το 1990, δεν θα έχει απομείνει τίποτε άλλο να πω.