Οι Ρώσο-Ουκρανικοί Πολέμοι

 

Είναι η τρίτη συνεχόμενη χρονιά κατά την οποία ο νικητής του Εθνικού Τελικού “Vidbir” της Ουκρανίας δεν θα εκπροσωπήσει εντέλει τη χώρα του στη Γιουροβίζιον. Γι’ άλλη μια χρονιά βιώνουμε το καθιερωμένο ουκρανικό δράμα, συνεπεία των ρωσσο-ουκρανικών πολεμικών συρράξεων. 

 

Όλα άρχισαν το 2014 όταν η Ρωσία εισέβαλε και κατέλαβε την ουκρανική πόλη της Κριμαίας. Η Ρωσία υποστήριζε ότι η Κριμαία ανήκε στην επικράτειά της γιατί ο πληθυσμός ήταν κατεξοχήν ρωσικής καταγωγής. Η κακομοίρα Ουκρανία το πάλεψε όσο μπορούσε, αλλά με μία Ευρώπη να την αφήνει επί ξύλου κρεμάμενη και να νίπτει παραδοσιακά τας χείρας της, πόσα να καταφέρει; Η Ευρώπη έλαβε κάποια αντίποινα οικονομικής, κυρίως, φύσεως κατά της Ρωσίας τα οποία όμως, πέρασαν και δεν ακούμπησαν. Πιο δραστικά ήταν τα γιουχαΐσματα προς τη ρωσική αποστολή στην Κοπεγχάγη εκείνη τη χρονιά, φέρνοντας σε αμηχανία ακόμη και τους παρουσιαστές. Οι οποίοι παρουσιαστές έσπευσαν να κακίσουν τη στάση του κοινού, υπενθυμίζοντάς του από μικροφώνου ότι «η Γιουροβίζιον είναι μουσικός Διαγωνισμός και δεν πρέπει να υπεισέρχεται σ’ αυτόν ο πολιτικός παράγοντας». 

 

Ανοίγει παρένθεση: Εν τω μεταξύ, αυτή την παπάρα ως πότε θα την χρησιμοποιούν ως επιχείρημα; Τα πάντα στη ζωή είναι αλληλένδετα, πόσες φορές να το γράψουμε. Κάθε μας πράξη, κάθε μας σκέψη είναι θέλοντας και μη, πολιτική. Αναπόφευκτα! Είναι δυνατόν να μην ήταν πολιτικός ένας Διαγωνισμός στον οποίο εμφανίζονται σημαίες και διαγωνίζονται οι κρατικές τηλεοράσεις; Σταματήστε να πιπιλάτε την καραμέλα, δεν είμαστε ηλίθιοι. Προφανώς και ο Διαγωνισμός θα έπρεπε να εστιάζει πρωτίστως στη μουσική, αλλά το να ζητείς αυτός να διεξάγεται μονοδιάστατα, θα ήταν σαν να ζητάς από τους πάντες να απαρνηθούν το είναι τους, την κουλτούρα τους, τις προκαταλήψεις τους. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Κι αν επιθυμούσατε έναν αμιγώς μουσικό διαγωνισμό, ας αφανίζατε τις σημαίες, ας αποκρύπτατε την ταυτότητα του εκάστοτε διαγωνιζόμενου, ας μετατρέπατε τον Διαγωνισμό σε καθαρά ραδιοφωνικό γεγονός. Από τη στιγμή που η Γιουροβίζιον είναι όπως είναι, και καλώς είναι όπως είναι, τότε θα είναι και πολιτική. Κλείνει η παρένθεση. 

Το 2014, λοιπόν, η ρωσική συμμετοχή διά χειρός Δημήτρη Κοντόπουλου γιουχαΐστηκε. Ορθότατα. Αυτό βέβαια δεν την σταμάτησε από το να τερματήσει και πάλι στην πρώτη δεκάδα, έβδομη συγκεκριμένα. Για μένα το συγκεκριμένο τραγούδι ήταν μη προκρίσιμο και απαράδεκτο, αλλά, Ρωσία είναι αυτή. Χρειάζεται μεγάλη κατραπακιά για να μην προκριθεί η Ρωσία στον τελικό της Γιουροβίζιον. Η Ουκρανία από την άλλη, με το «προφητικό» και πιο μπροστά από την εποχή του, «Τικ-Τοκ» με το ανθρώπινο χάμστερ επί σκηνής, πλασαρίστηκε μία θέση υψηλότερα, και η Ευρώπη κατέδειξε ποιανού το μέρος παίρνει. 

Το 2015 η Ουκρανία βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση και αποσύρθηκε από τον Διαγωνισμό χωρίς ιδιαίτερο παρασκήνιο. Τότε έχανε η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα, τα κλαπατσίμπαλα ήταν περιττά. Αυτό έδωσε χώρο στη Ρωσία να θριαμβεύσει ανενόχλητη με άλλη μία δεύτερη θέση δτον τελικό με το, μέτριο κατ’ εμέ, A Million Voices, από το οποίο θυμόμαστε μόνο το φουστάνι και τίποτε περισσότερο. 

 

Το 2016 η Ουκρανία επέστρεψε με τη Γιαμάλα και το τραγούδι «1944». Και φυσικά, κέρδισε. Μα δεν υπήρχε εναλλακτική λύση για την Ευρώπη. Είτε θα άφηναν τη Ρωσία να αλωνήσει με τον Σεργκέι και το –επικό- You’re The Only One, (εδώ θα συμφωνήσω ότι η συγκεκριμένη ρωσική συμμετοχή ήταν μνημειώδης), και τότε θα αναγκάζονταν άπαντες να φάνε στη μάπα όλη τη ρωσική αλαζονία και απαξίωση όπως έγινε στη διοργάνωση της Μόσχας το 2009, είτε θα επενέβαιναν και θα έπαιρναν θέση στα τεκταινόμενα. 

Η Γιαμάλα και το ατμοσφαιρικό 1994 δεν ήταν για πρωτιά. Μην τρελαθούμε κιόλας. Θεωρώ πώς ούτε οι Ουκρανοί οι ίδιοι δεν την ήθελαν κατά βάθος. Παρόλη την προσεγμένη σκηνική παρουσία και τη σπαραχτική ερμηνεία και το προσφυγικό δέντρο στο φόντο που έκλεψε την παράσταση, η νίκη θα ήταν βάρος για τη χώρα, κυρίως οικονομικό. Ωστόσο, η Ουκρανία ψηφίστηκε δεύτερη τόσο από το κοινό, όσο κι από τους τηλεθεατές και όλα έδειχναν πως θα τα κατάφερναν να μην φορτωθούν τη Διοργάνωση κατά μεσής του πολέμου. Αλλά στον συμψηφισμό επιτροπών και τηλεψηφοφορίας η Ουκρανία έκανε την ανατροπή, και την  Ρωσία μια χαψιά. Η απογοήτευση στη φάτσα του Σεργκέι την ώρα που αθροίζει τις ψήφους είναι ακόμα εντυπωμένη στο μυαλό των φανς.

 

Και φτάνουμε αισίως στο 2017. Μία χρονιά κατά την οποία η Ουκρανία καλείται να διοργανώσει το υπερθέαμα. Καταπονημένη και εξαθλιωμένη οικονομικά από τον πόλεμο δεν το βάζει κάτω. Η περηφάνεια της δεν της επιτρέπει να απορρίψει την προσφορά της EBU να  φιλοξενήσει τον Διαγωνισμό. Ακριβά πληρώσαμε όλοι αυτή την απόφαση. Η EBU βρέθηκε αντιμέτωπη με μία ανείπωτη γραφειοκρατία και μία διαδικασία που δεν προχωρούσε καθότι οι αποφάσεις περνούσαν από ύψιστο κρατικό επίπεδο. Χώρος για να διοργανωθεί το event δεν υπήρχε (το στάδιο του 2005 ήταν πια κατεδαφίσιμο), η επικοινωνία μεταξύ των μερών έπασχε, όλα ήταν ένα δράμα. Έπρεπε να πάει αυτοπροσώπος ο Γιον Ολα Σαντ στο Κίεβο να τους κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου και να τους τραβήξει το αυτί.

Σαν να μην έφταναν τα της διοργάνωσης, η Ρωσία αποφάσισε να βάλει το λιθαράκι της στο περαιτέρω σαμποτάζ του Διαγωνισμού. Αποφάσισε να στείλει ως εκπρόσωπό της τη Julia Samoylova, μία τραγουδίστρια καθηλωμένη σε αναπηρικό καρότσι. Με βάση τον ουκρανικό νόμο, όποιος τραγουδιστής εμφανίστηκε σε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις στην Κριμαία συλλαμβάνεται στην προσπάθειά του να εισέλθει στην Ουκρανία. Και φυσικά, η Samoylova ήταν μία τέτοια καλλιτέχνις. Οι Ρώσοι το έπαιξαν ως είθισται παμπόνηρα. «Μα, θα συλλάβουν μία τραγουδίστρια σε αναπηρικό καρότσι επειδή έτυχε να τραγουδήσει μία φορά στην Κριμαία; Θα είναι τόσο απάνθρωποι; Τους πάει η καρδιά;» Οι Ουκρανοί τους είπαν, ναι, μια χαρά μας πάει η καρδιά. «Ο νόμος είναι νόμος και κανένας δεν εξαιρείται αυτού». Οπότε οι Ρώσοι, αφού το τράβηξαν μέχρι τέλους, πήραν την απόφαση να αποχωρήσουν από τον Διαγωνισμό και να επιστρέψουν με την ίδια εκπρόσωπο το 2018 στην Πορτογαλία όπου αποκλείστηκαν κι επίσημα και ησύχασαν κι αυτοί και κυρίως εμείς.

Για την ιστορία να πω ότι το 2017 ήταν εντέλει μία φρικτή Γιουροβίζιον από κάθε άποψη. Χάλια το επίπεδο των τραγουδιών, χάλια η διοργάνωση, άκεφη, άνευρη με χαζούς παρουσιαστές και με χαμηλού επιπέδου εικόνα. Οι Ουκρανοί από φόβο μην τυχόν και κερδίσουν έστειλαν ένα εξίσου πανάθλιο τραγούδι να τους εκπροσωπήσει, το Time, το οποίο κατετάγη ευτυχώς, 24^ο. 

 

Το 2018 από φόβο μην τυχόν και επιστρέψουμε κατά λάθος στα ίδια, η Ουκρανική συμμετοχή καταποντίστηκε από τις επιτροπές. Ο Melovin, παρόλο που επιστράτευσε σκηνικά θεατρικής παράστασης για να υποστηρίξει το σόου του, ψηφίστηκε πολύ χαμηλά, σε ένα τραγούδι που θεωρώ ότι άξιζε περισσότερα. Θεωρώ ότι αυτό έγινε επίτηδες. Στην τηλεψηφοφορία η Ουκρανία κατετάγη 10^η και θεωρώ ότι οι επιτροπές ακολούθησαν «οδηγίες» όπως ρίξουν επίτηδες τη χώρα χαμηλότερα και να αποτρέψουν μία νέα ουκρανική νίκη. 

 

Το 2019 όμως, ήταν μία χρονιά business as usual για τη χώρα. Τον Εθνικό Τελικό της Ουκρανίας κέρδισε η Maruv με ένα τραγούδι μεγατόνων, το οποίο έβαλε φωτιά στα στοιχήματα και οι γιούρφανς το λάτρεψαν. Έπαιζε ψηλά, και ένας νέος ουκρανικός θρίαμβος φάνηκε στον ορίζοντα. Έλα όμως που η τραγουδίστρια λογάριαζε χωρίς τον ξενοδόχο. Οι Αρχές ανακάλυψαν ότι η τραγουδίστρια προγραμμάτιζε μία σειρά συναυλιών στη Ρωσία, και όταν η Κυβέρνηση της ζήτησε να ακυρώσει τις εμφανίσεις σε μία χώρα που δεν αναγνωρίζει ολόκληρη την επικράτεια της πατρίδας της, αυτή αρνήθηκε. Τότε με συνοπτικές διαδικασίες οι Ουκρανοί ακύρωσαν τη νίκη της, και μετά την άρνηση άλλων συμμετεχόντων να αναλάβουν την εκπροσώπησή της χώρας, αποσύρθηκαν από τον Διαγωνισμό μια και καλή. Οι Ρώσοι εκμεταλλεύτηκαν τις συγκυρίες και κατέβασαν ξανά τον Σεργκέι σε μία απέλπιδα προσπάθεια να πάρει το αίμα του πίσω, αλλά η Ευρώπη έστησε ανάχωμα, δεν τον άφησε να ξεπεράσει την Τρίτη θέση. 

 Με τούτα και με εκείνα φτάνουμε στο 2022. Με τους Ρώσους να απειλούν να εισβάλουν εκ νέου στην Ουκρανία εξαιτίας της πιθανής ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ, το δράμα αναζωπυρόνεται και στην Γιουροβίζιον. Η Alina Pash που κέρδισε τον Εθνικό Τελικό με ένα πολλά υποσχόμενο τραγούδι το οποίο αποθέωνε τους προγόνους του έθνους ακυρώθηκε εξαιτίας μίας επίσκεψης της τραγουδίστριας στην Κριμαία, το έτος 2015! Η τραγουδίστρια ισχυρίστηκε ότι επισκέφτηκε την Κριμαία για να τραγουδήσει σε γάμο φίλων, και ότι πέρασε στην περιοχή διά της νομίμου οδού. Αυτά όμως δεν φτουράνε στην Ουκρανία, της οποίας ο κρατικός τηλεοπτικός φορέας αποφάσισε να συνεδριάσει για το τι μέλλει γενέσθαι με τη συμμετοχή του. Στο μεταξύ η Αλίνα βαρέθηκε την πίεση του κόσμου μέσω των κοινωνικών δικτύων και αποσύρθηκε από την εκπροσώπηση με δική της πρωτοβουλία. Ο κρατικός φορέας ανακοίνωσε ότι θα διαβουλευθεί με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες για το ποιος δυνατόν να πάρει το χρίσμα για το Τορίνο. 

Τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου. 

 

Αν είναι κάτι που θαυμάζω σε όλο αυτό το μπουρδέλο είναι η ουκρανική στάση. Θέλω να μου πείτε, υπήρχε περίπτωση η Κύπρος να σταθεί σπαθί στο εθνικό της θέμα και να απαγορεύσει τη συμμετοχή στον Διαγωνισμό σε καλλιτέχνη που επισκέφτηκε τα κατεχόμενα εδάφη μας; Ούτε καν! Στην Κύπρο ο τουρισμός στα κατεχόμενα εκ μέρους των ελληνοκυπρίων θεωρείται, άτυπα, ένδειξη «καλής θελήσεως και συνεργασίας» και όχι σαν μορφή αυτό-εξευτελισμού. Το εμπόριο με το ψευδροκράτος γίνεται με την ανοχή, μην πως με την έμμεση ενθάρρυνση και επικρότηση από μεριάς Κυβερνήσεως, ενώ όλοι οι πτωχοί και κυρίως οι πτωχοί τω πνεύματι καταφεύγουν στην τουρκοκυπριακή αγορά για φθηνή βενζίνη και άλλα χρειώδη. 

 

Θαυμάζω τόσο πολύ την περηφάνεια τους, τις αξίες τους, τον τρόπο που υποστηρίζουν τις θέσεις τους, τον τρόπο που εμμένουν στην έννοια του νόμου. Καμία σύγκριση με τους δικούς μας ραγιάδες. 

 

Σε επίπεδο Γιουροβίζιον αυτή η κατάσταση μας συμφέρει. Με την Ουκρανία να έχει το μυαλό της αλλού, είναι σίγουρο ότι δεν την ενδιαφέρει, ούτε κυνηγά τη νίκη. Όπως παραδέχτηκε άλλωστε ο επικεφαλής της αποστολής τους, «για εμάς το ιδανικό είναι η δεύτερη θέση!» Για ολους μας, θα πρόσθετα! Θα δούμε σύντομα τι θα γίνει και πώς θα κλείσει αυτή η δεκαετία των ρωσσο-ουκρανικών πολέμων αναίμακτα!