Το Μακεδονικό Στη Γιουροβίζιον

Ο Φώτης Σεργουλόπουλος προσκλήθηκε πρόσφατα στην εκπομπή της ΕΡΤ «Αυτός Κι Ο Άλλος» και μεταξύ... άλλων, σχολίασε το μίνι σκάνδαλο που είχε ξεσπάσει κατά τη διάρκεια της μετάδοσης του Διαγωνισμού το 2007, όταν η συμπαρουσιάστριά του, Μαρία Μπακοδήμου, αναφέρθηκε στα Σκόπια με το όνομα «Μακεδονία», ευχόμενη καλή επιτυχία. Ιδού και το σχετικό απόσπασμα:

Ο κ. Σεργουλόπουλος δικαιολόγησε το γλωσσικό ατόπημα ως απότοκο κεκτημένης ταχύτητας: «Είπε καλή επιτυχία, γύρισε να δει ποια χώρα εμφανιζόταν, είδε γραμμένο το Macedonia και το είπε». 

Πρώτα απ’ όλα δεν έγραφε Macedonia. Έγραφε FYR. Macedonia. Ένα FYR που έβγαζε μάτι και που όλη η Ευρώπη κάθε χρόνο αναρωτιόταν τι σημαίνει. Δεν μπορούσε να το αγνοήσει το μάτι σου εκτός κι αν είχες στραβωμάρα. Η Μαρία Μπακοδήμου εξ όσων γνωρίζω, δεν είναι στραβή. Δεύτερον, οι παρουσιαστές δεν αναμεταδίδουν τον Διαγωνισμό μόνο το βράδυ του τελικού. Ετοιμάζουν τα κείμενα εκ των προτέρων, τα προβάρουν πάνω στη διάρκεια της καρτ-ποστάλ καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας για να δουν αν προλαβαίνουν εντός 30 δευτερολέπτων να μεταδώσουν τις πληροφορίες, κτλ. Επομένως, αν είχε γίνει σωστή προπαρασκευή του προγράμματος, η κ. Μπακοδήμου θα γνώριζε ότι στον τελικό συμμετέχουν και τα Σκόπια υπό το προσωρινό όνομα FYROM και δεν θα αιφνιδιαζόταν τοιουτοτρόπως. Προφανώς δεν είχε προετοιμαστεί σωστά. Αμφιβάλλω κιόλας αν είχε παρακολουθήσει τη Γιουροβίζιον προηγουμένως.

Οι Σκοπιανοί χρησιμοποίησαν κατά κόρον τον Διαγωνισμό για σκοπούς προπαγάνδας. Από το 2004 που άρχισαν να συμμετέχουν μέσα στο ένα λεπτό που είχαν στη διάθεσή τους για να ψηφίσουν ανέφεραν κατά μέσο όρο τρεις φορές τη «μακεδονική» τους καταγωγή. Ρίξτε μια τυχαία ματιά σε οποιαδήποτε χρονιά από το 2004 και μετά και θα το διαπιστώσετε. Καμία άλλη χώρα δεν κάνει τόσες πολλές αναφορές στη δήθεν "εθνική" της ταυτότητα πλην των Σκοπιανών. “Good evening from Macedonia, thank you for a wonderful show. This is how the Macedonian people voted. And the twelve Macedonian points from Macedonia, go to… Thank you, goodnight from Macedonia!” Εκατό φορές επαναλάμβαναν τη λέξη. Ήταν γελοίο!

Η EBU και οι διοργανωτές δεν μπορούσαν να ελέγξουν επαρκώς την κατάσταση, δυστυχώς, ούτε να τους επιβάλουν να μην επαναλαμβάνουν τη λέξη Macedonian πάνω από μία φορά. Η προπαγάνδα απέδωσε και η εμπέδωση έγινε έτσι κι αλλιώς σε βάθος χρόνου. Η Μπακοδήμου και ο Σεργουλόπουλος δεν ήταν ενήμεροι για όλον αυτόν τον χαμό; Κακώς! «Δεχθήκαμε πολύ μπούλιγνκ για το Μακεδονία» αναφέρει στην εκπομπή ο κ. Σεργουλόπουλος. Πολύ καλώς! Κατ’ αρχάς, ο όρος μπούλινγκ είναι πολύ σοβαρός και αδόκιμος στη συγκεκριμένη περίπτωση. Αφορά στην συστηματική άσκηση ψυχολογικής βίας, η οποία βία είναι αδικαιολόγητη υπό τις περιστάσεις, αδιάλειπτη και συνεχής. Το ότι σας κατσάδιασε ολίγον τι η ΕΡΤ και σας έκραξε ο περήφανος Ελληνισμός δεν συνεπάγεται «μπούλινγκ». Αλλά, ζούμε σε καιρούς που τα πάντα μεγεθύνονται προκειμένου το θύμα να εξιλεώνεται μια ώρα αρχύτερα για τις μαλακίες του. Δεν θα σας λυπηθούμε κι από πάνω. Η Δάφνη Μπόκοτα ουδέποτε θα υπέπιπτε σε τέτοιου είδους γκάφες. Η Δάφνη Σκόπια τα ανέβαζε, Σκόπια τα κατέβαζε, μια φορά μάλιστα, εν έτει 2004 τους αποκάλεσε και σκέτο ΦΥΡΟΜ λες και επρόκειτο για μάρκα σαμπουάν. Απλώς εσείς ήσασταν ανεπαρκείς.

Τώρα θα μου πεις, ο Σεργουλόπουλος και η Μπακοδήμου σε πείραξαν; Εδώ ολόκληρος ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί ότι τα Σκόπια δικαιούνται να προσδιορίζονται όπως γουστάρουν και η μισή Ελλάδα έχει γραμμένο στο υπογάστριό της το μακεδονικό. Ναι, υπάρχει εθνική παρακμή. Διανύουμε το «έλα μωρέ τώρα τι πα να πει ΦΥΡΟΜ και μαλακίες;» Όλα αυτά, όμως, δεν δικαιολογούν το ατόπημα και μάλιστα σε ζωντανή μετάδοση στην εθνική τηλεόραση.

Το Μακεδονικό πρόβλημα αποτέλεσε αιχμή του δόρατος στη Γιουροβίζιον τρεις φορές. Η πρώτη ήταν το 1990 όταν το Βέλγιο συμμετείχε με το τραγούδι “Macedomienne”, που θα πει «Μακεδονίτισσα». Ο Βέλγος Φίλιπ Λαφοντέν έγραψε το τραγούδι για τη σύζυγό του η οποία καταγόταν από τα Σκόπια. Η Δάφνη Μπόκοτα, έγραψε στο βιβλίο της «17 Χρόνια Γιουροβίζιον» ότι είχε προειδοποιήσει την ΕΡΤ ότι το συγκεκριμένο τραγούδι θα γινόταν μήλον της έριδος και πιθανότατα «πολιτικού στρυμώγματος» κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, μα ουδείς φαινόταν πρόθυμος να βγάλει το φίδι από την τρύπα. Στο τέλος, όταν όντως έγινε σχετική ερώτηση στον τραγουδιστή της Ελλάδος, Χρήστο Κάλοου, εκείνος απάντησε με τον γνωστό τυποποιημένο πλην αμήχανο τρόπο «εδώ ήρθαμε να τραγουδήσουμε και όχι να συζητήσουμε για πολιτική».

Το 1992 η Ελλάδα πέρασε στην αντεπίθεση. Η Κλεοπάτρα εμφανίστηκε στη σκηνή τραγουδώντας το «Όλου Του Κόσμου Η Ελπίδα» φορώντας ένα μαύρο φόρεμα το οποίο διακοσμούνταν μόνο με το αστέρι της Βεργίνας. Λιτό και απέριττο, τα είπε όλα με ένα κόσμημα. Ομοίως, τα είπε όλα και η Ελίνα Κωνσταντοπούλου τρία χρόνια αργότερα στην δική της «προσευχή», με τον στίχο: «Ένα αστέρι είχα μόνο και το απαιτήσανε, πόσο άντεξα στον χρόνο αγνοήσανε». Ωραίοι καιροί, κατά τους οποίους τραγουδούσες στη γλώσσα σου, περνούσες ό,τι πολιτικό μήνυμα ήθελες και δεν το έπαιρνε κανένας πρέφα. 

Μετά την υπογραφή της Συνθήκης των Πρεσπών, το 2018, τα πράγματα άλλαξαν. Αν παρατηρήσατε, ο εκάστοτε παρουσιαστής της Β. Μακεδονίας δεν λέει καν “Goodevening from N. Macedonia”, αλλά “Goodevening from Skopje”, σκέτο. Δεν γίνεται καμία αναφορά σε μακεδονικό λαό ή σε μακεδονικές ψήφους. Ούτε καν το καθιερωμένο “goodnight from N. Macedonia”. Έκτοτε ο παρουσιαστής κλείνει τη σύνδεση με ένα σκέτο καληνύχτα. Τόσο πολύ το φυσάνε και δεν κρυώνει. Καληνύχτα και χαιρετίσματα! Να σημειώσω εδώ ότι η γιουροβιζιακή προσέγγιση δεν εφαρμόζεται αλλού, ούτε προσπαθώ να "ξεπλύνω" με οποιονδήποτε τρόπο τη Συνθήκη των Πρεσπών την οποία προσωπικά διάβασα ενδελεχώς και τη θεωρώ τουλάχιστον αισχρή και προβληματική. Τα Σκόπια ουδόλως σέβονται τη συμφωνία, αυτό γίνεται αντιληπτό στο ποδόσφαιρο αλλά και σε χίλιους δυο χάρτες που τυπώνονται με άλλο όνομα πέραν του συμφωνηθέντος. Όμως, ευτυχώς, στη Γιουροβίζιον γίνεται σεβαστή. Ορίστε οι προτεραιότητες μας. 

Η EBU επιβράβευσε τα Σκόπια την ερχόμενη χρονιά για τον πολιτικό συμβιβασμό. Όσο να πεις, το να γεμίζει η οθόνη με εκείνο το «σιδηροδρομικό» FYR. Macedonia κάθε χρόνο στους πίνακες ψηφοφορίας ήταν ενοχλητικό στο μάτι. Οι επιτροπές, λοιπόν, έβγαλαν πρώτη τη Β. Μακεδονία το 2019. Και σίγουρα δεν το άξιζε το κομμάτι, το οποίο ήταν στην καλύτερη περίπτωση αδιάφορο. Μία κόπια του One Last Breath της Μαρίας-Έλενας Κυριάκου το οποίο συμμετείχε το 2015 και πήγε, ορθώς, άπατο. Πώς τώρα ξαφνικά η Ευρώπη αγάπησε το σλαβικό κακέκτυπο; Politics my dear!

Η Ευρώπη επιβραβεύει την επίλυση πολιτικών διαφορών με κάθε ευκαιρία. Να το θυμάστε αυτό κι όταν κάποτε λυθεί το Κυπριακό. Πρώτους θα μας βγάλουν ακόμη κι αν στείλουμε αθλιότητα. Γιουροβίζιον και πολιτική πάνε χέρι-χέρι. Όπως όλες οι πράξεις της καθημερινότητας μας είναι άρρηκτα συνυφασμένες με πολιτική, έτσι και ο Διαγωνισμός. Κι αυτό είναι αναπόφευκτο και θεμιτό ως ένα βαθμό. Αλλά όχι κι έτσι, να μου βγάλουν πρώτη την Τοτόβσκα με το πράσινο φουστάνι.

Καταληκτικά, ναι κ. Σεργουλόπουλε, οφείλατε να είχατε προετοιμαστεί καλύτερα, και το κράξιμο που φάγατε ήταν μια χαρά ανάλογο του ολισθήματος σας. You had one job!