Ίντριγκες Και Πάθη Από Το Λουξεμβούργο

Σήμερα θα μοιραστώ μαζί σας κάποιες πληροφορίες που έμαθα για τον Διαγωνισμό του 1965 τον οποίον κέρδισε το Λουξεμβούργο.

Πριν αρχίσω, να σας πω ότι το Λουξεμβούργο μου είναι συμπαθέστατο και θέλω διακαώς να επιστρέψει στον διαγωνισμό. Σταμάτησε να συμμετέχει το 1994 επειδή αποκλείστηκε την προηγούμενη χρονιά. Έκτοτε έκρινε ότι δεν υπήρχε λόγος να συμμετέχει παρόλο που μέχρι τότε ήταν η χώρα με τις περισσότερες νίκες στην ιστορία του διαγωνισμού, πέντε τον αριθμό. Η αλήθεια είναι ότι όπως έχει εξελιχθεί σήμερα ο διαγωνισμός δύσκολα πια θα έβλεπε νίκη, μην σας πω και πρόκριση στον τελικό. Αν όμως μπορεί και συμμετέχει η Μάλτα, η Κύπρος, το Μαυροβούνιο, δεν καταλαβαίνω γιατί να μην το παλεύει ένα κράτος με μια τόσο πλούσια γιουροβιζιακή ιστορία.

Υπάρχουν αντικειμενικά προβλήματα, όπως για παράδειγμα το κόστος. Το εθνικό κανάλι του Λουξεμβούργου, το RTL, δεν διαθέτει υψηλό προϋπολογισμό. Για να καταλάβετε, παράγει πρόγραμμα διάρκειας μόνο δύο ωρών καθημερινά. Όλο το υπόλοιπο έρχεται αγορασμένο από έξω. Ακόμη κι αν βρουν χορηγούς, θεωρούν ότι είναι πρακτικά αδύνατο να το διοργανώσουν, ενώ δεν μπορούν εύκολα να βρουν εγχώριο εκπρόσωπο. Έψαξα στο διαδίκτυο και μέτρησα. Εκ των 37 συμμετοχών τους, μόνο οι 7 προέρχονταν από το Λουξεμβούργο. Εκ των υπολοίπων, οι μισοί ήταν Γάλλοι και οι άλλοι μισοί διαμοιράζονταν ανάμεσα σε Καναδούς, Έλληνες (Βίκυ Λέανδρος εις διπλούν και Νάνα Μούσχουρη), Ισπανοί, Ιρλανδοί, Αμερικάνοι, Βέλγοι, Ολλανδοί και Γερμανοί. Ίσως αυτό να μαρτυρεί και τους λόγους που πολλές φορές πριμοδοτούνταν βαθμολογικά. Οι πέντε νίκες του προήλθαν από Γάλλους τραγουδιστές καθώς και από τη Βίκυ Λέανδρος με το Apres Toi.

Αυτό είναι ένα πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουν κι άλλες χώρες. Η Κύπρος εκπροσωπείται τα τελευταία χρόνια από ξένους συνθέτες και τραγουδιστές (όσο ξένοι μπορούν να θεωρούνται οι Ελλαδίτες) και προκαλείται δυσφορία στην εγχώρια μουσική σκηνή για παραγκωνισμό του κυπριακού τάλαντου. Επίσης, ο Άγιος Μαρίνος εκπροσωπείται μόνιμα από τους ίδιους καλλιτέχνες αφού δεν βρίσκει άλλους με εφάμιλλο θάρρος, ενώ η Ανδόρρα παλαιότερα κατέφευγε επίσης σε ξένους, κυρίως Ισπανούς αλλά και με καταγωγή από τη Δανία.

Εν πάση περιπτώσει. Το 1965, το Λουξεμβούργο έψαχνε εκπρόσωπο και τον βρήκε στο πρόσωπο της 17χρονης Γαλλίδας France Gall. Το πραγματικό της όνομα ήταν Ιζαμπέλ Ζενεβιέβ, αλλά η εταιρεία της το άλλαξε, επειδή είχε ήδη άλλη μια Ιζαμπέλ να μανατζάρει (την Ιζαμπέλ Ορμπέ, η οποία κέρδισε κι αυτή τη Γιουροβίζιον για τη Γαλλία το 1962) και έκρινε ότι δεν χωρούσαν δύο κυρίες με το ίδιο όνομα στην εταιρεία. 

Η France Gall λοιπόν, παιδούλα και ανυποψίαστη πήγε στη Νάπολη όπου λάμβανε χώρα ο διαγωνισμός και τραγούδησε το Poupee de Cire, Poupee de Son, και κατετάγη πρώτη. Το τραγούδι θεωρείται επαναστατικό για την εποχή του. Οι ειδήμονες θεωρούν ότι έσπρωξε τη Γιουροβίζιον να πάει μπροστά γιατί εκπροσωπούσε το "νέο κύμα", τη νεολαία της δεκαετίας του ’60, η οποία τότε δεν τολμούσε να βγει στη Γιουροβίζιον. Μέχρι τότε οι συμμετοχές των χωρών ήταν πιο κλασσικίζουσες και πιο "οπερετικές" παρόλη την ελαφριά μορφή τους. Το Poupee de Cire, Poupee de Son, θεωρείται ότι έσπασε το σιδηρούν προσωπείο του μέχρι τότε πιο συντηρητικού διαγωνισμού στην Ευρώπη, ότι έδωσε νέα πνοή στον διαγωνισμό. 

H France Gall με το τρόπαιο!

Η θεωρία που διάβασα έχει κοινωνιολογικό ενδιαφέρον γιατί υποστηρίζει το εξής: Τη δεκαετία του ’60 υπήρχε μία συσκευή τηλεόρασης σε κάθε σπίτι (στην καλύτερη των περιπτώσεων). Κουμάντο στο σπίτι έκανε ο πατέρας (Αυτά ήταν χρόνια!). Αυτός αποφάσιζε τι θα παρακολουθήσει η οικογένεια. Για να επιτρέψει, λοιπόν, ο πατέρας να δουν οι υπόλοιποι τη Γιουροβίζιον, έπρεπε και το πρόγραμμα να τον αφορά. Εξ ου και φρόντιζαν οι παραγωγοί, άπαντες οι συμμετοχές να ανταποκρίνονται στα γούστα και στα πρότυπα του «πατέρα του ‘60». Η France Gall και το τραγούδι της δεν ανταποκρίνονταν σ’ αυτά τα πρότυπα. Ήταν ό, τι ήταν για εμάς η Britney Spears. Ένα teen idol, το οποίο ήρθε ουρανοκατέβατο, ως outsider και σάρωσε φέρνοντας μια αναπάντεχη φρεσκάδα, η οποία προέκυψε καταλυτική στο τελικό αποτέλεσμα.

Η Γιουροβίζιον φοβόταν ότι αυτός ο εκμοντερνισμός δεν θα είχε αίσιο τέλος. Δεν ήξεραν πως να διαχειριστούν αυτή την αναπάντεχη μοντερνιά. Χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η ορχήστρα της RAI σνόμπαρε το τραγούδι στις πρόβες, το έπαιζαν ξεπίτηδες διαφορετικά, ενώ ειρωνεύονταν και τον συνθέτη του τραγουδιού, τον διάσημο Σερζ Γκενσμπούρ μπροστά στα μούτρα του, με αποτέλεσμα αυτός να απειλεί να αποχωρήσει από τον διαγωνισμό. Στο τσακ κρατήθηκαν τα προσχήματα και δεν δημιουργήθηκε διπλωματικό επεισόδιο. Όπως και να ‘χει, το τραγούδι δημιούργησε σχολή και αν παρακολουθήσετε τους αμέσως επόμενους διαγωνισμούς, αυτούς του 1966 και ’67 θα προσέξετε ότι είναι εμφανείς οι επιρροές.

Tα δύο τεράστια κουτσομπολιά του 1965, είναι φυσικά άλλα! Πρώτον, η France Gall όταν κέρδισε, ενθουσιάστηκε τόσο πολύ και ζήτησε πριν εμφανιστεί στη σκηνή να τηλεφωνήσει στον γκόμενό της στο Παρίσι για να μοιραστεί τη χαρά της. Ο φίλος τη δεν ήταν άλλος από τον Κλωντ Φρανσουά ο οποίος ήταν τεράστιος σούπερ σταρ της εποχής, ο γνωστός Clo-clo (ο οποίος έγραψε και τους στίχους του Comme D’habitute, γνωστό σε όλους μας ως το My Way του Frank Sinatra). Ο Φρανσουά ήταν ολίγον τι κομπλεξικός. Ήταν παντρεμένος ενόσω έβγαινε με τη Gall, και όταν αυτή του ανακοίνωσε ότι κέρδισε τη Γιουροβίζιον εκείνος ζήλεψε τη χώρισε. «Χαίρομαι που κέρδισες τη Γιουροβίζιον, γιατί μόλις έχασες εμένα» της είπε. Δεν είναι η πρώτη φορά που κάποιος συμμετέχοντας χωρίζει ενόσω βρίσκεται στη σκηνή της Γιουροβίζιον. Και η Γερμανίδα εκπρόσωπος του 1984 έπαθε το ίδιο λίγο πριν βγει να τραγουδήσει και εξαιτίας του σοκ λέγεται ότι δεν απέδωσε ένα τραγούδι που θεωρούνταν φαβορί. 

Ιδού ο Κλο-Κλο. Λίγο τζιτζιφιόγκος μου φαίνεται. Αλλά εγώ τι ξέρω;

Όπως και να ‘χει. Η France Gall δέχεται το πικρό ποτήρι του χωρισμού από τον αγαπημένο της και λίγο πριν εμφανιστεί στη σκηνή για να παραλάβει το βραβείο της, της ήρθε και δεύτερη σφαλιάρα. Αυτή τη φορά κυριολεκτική. Η εκπρόσωπος του Η. Βασιλείου, η τεράστια σταρ της εποχής Kathy Kirby, η οποία θεωρούνταν φαβορί, μη μπορώντας να διαχειριστεί ότι έχασε την πρώτη θέση από μία 17χρονη, άγνωστη νεανία, έσπευσε στο καμαρίνι της και πριν προλάβει να αντιδράσει, της έφεξε ένα χαστούκι. Δυστυχώς δεν υπήρχαν κάμερες να το απαθανατίσουν, αλλά το είδαν καμπόσοι, και η νικήτρια στις συνεντεύξεις της το ανέφερε πολλάκις. «Δεν κατάλαβα ποτέ το γιατί!» Μα, δεν χρειάζεται περαιτέρω εξήγηση, αγαπητή μου. Έχασε η ξινιόλα η Εγγλέζα και κάπου έπρεπε να εκτονωθεί. Τώρα θα τους μάθουμε; Εν τω μεταξύ το τραγούδι του Η.Β. λεγόταν “I belong” και κατά τη γνώμη μου δεν ακούγεται. Όμως ποιο να ερχόταν δεύτερο; Επρόκειτο για τραγική χρονιά σε επίπεδο έτσι κι αλλιώς.

Η Κάθι Κίρμπι. Ε, όχι χρυσή μου. Φαίνεται το ποιόν σου! Ας μην ανοίξω το στόμα μου!

Με τούτα και μ’ εκείνα έκλεισε επεισοδιακά η Γιουροβίζιον του 1965. Αυτά τα γεγονότα θεωρούνται πασίγνωστα ανάμεσα στους γιούροφανς αλλά εγώ, παρόλη τη χαρντκορίλα μου τα έμαθα πρόσφατα και εξεπλάγην. Η France Gall δεν έγινε σούπερσταρ αμέσως μετά τον διαγωνισμό. Της πήρε 10 χρόνια να πάρει μπρος και να καθιερωθεί. Το νικητήριο τραγούδι παρόλα αυτά πούλησε εκατομμύρια, μεταφράστηκε στα γερμανικά, ιταλικά, φλαμανδικά και Ιαπωνικά (!) και μέχρι σήμερα θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα τραγούδια που κέρδισαν ποτέ τον διαγωνισμό. A classic.

Το πόσο με συνεπήρε η εποχή και εξερεύνηση των πιο πάνω ιστοριών δεν φαντάζεστε. Θα μπορούσε να ήταν μία σειρά εποχής στο Νέτφλιξ. Τα βλέπω σχεδόν όλα να εξελίσσονται τρισδιάστατα μπροστά μου!